‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

328-m ashq.
G aplardan bo ‘lishsizlik m a’nosini ifoda etuvchi fe’llarni 
toping va ana shu qo‘shimchalarning tagiga chizing.
1. M ag'rur, mutakabbir, yolg'onchi bo ‘lmayLik va shunga o ‘xshash 
yaramas illatlardan pok bo ‘laylik. 2. M en u odamga bergan bahoyimda 
yanglislimadim, to ‘g‘ri so‘zladim. 3. Sizlar boyligingiz, kuch-quwatingizga 
m ag‘rur bo'lib, aysh-ishrat bilan m ashg‘ulsiz. El-yurt ahvolidan xabar 
olm aysiz, faq at o ‘z m an fa atin g iz n i o ‘ylaysiz, el-y u rt m an faatin i 
ko‘zlamaysiz. 
(Sh. Zunnuri)
4. Dushm an chaqirsa, borma, do‘st chaqirsa, 
qolma. 5. Yomonga o ‘lim yo‘q, yaxshiga — yurim. 
6
. Yomonga yondashgan 
yiqilmay qolmas, oxiri chuqurga tiqilmay qolmas. 7. Yomonni ishga emas, 
oshga chaqir. 
8
. Aytmagan so‘zni ayttirib bo‘lmas, aytilgan so‘zni qaytarib 
bo'lm as. 9. Odam o ‘zidan ketmasligi kerak.
329-m ashq.
Berilgan gaplarni o ‘qing. Bo‘lishsizlik m a’nosini hosil 
qiluvchi qo‘shimcha va so‘zlarni toping.
1. K o‘z milklari yallig'lanishi va ko‘z olmasining qizarishi vitaminlar 
yetishmasligi natijasida paydo bo‘lishi mumkin. 2. Kimyoviy tolalardan 
to ‘qilgan matolar dazmollanayotganda dazmol qattiq qizdirilmasligi kerak. 
Paxta va zig'ir tolasidan tayyorlangan m atolar namlab yoki suv purkab, 
yaxshi quritilmay dazmollanadi. 3. Qish uzoq davom etganligi uchun 
bahorning birinchi chechaklari ham ko‘z ochishga chog‘lanmayroq turibdi.
380

---

4. Bahor borliqqa o ‘z sepini yoyib ulgurgani yo‘q. 5. Bir um r ezgulikni 
izlab, boshqalarga m a’rifat-u m a’naviyat ulashayotgan insonlarning hayot 
yo‘llari ibratli ekanligini ko‘pincha sezavermaysiz. 
6
. Bitta o ‘g‘limni 
qoldirishga ko‘zim qiymayapti-yu, ikkalangni qandoq tashlab tushamiz.
7. Oyni etak bilan yopib bo'lmas. 
8
. Bir badavlat donishmanddan so‘radilar: 
Turmushingiz farovon bo‘lsa ham, nim a uchun sizni xursand bo'lib 
yurganingizni ko‘rgan emasmiz. U shunday javob beribdi: «Chunki och- 
y alan g ‘och yashay otg anlarn i m en hech q ach o n u n u to lm ay m an » .