‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

maktabgacha yoshdagi bolalar va o ‘smirlardan farq qiladi.
0 ‘quv faoliyati psixik funksiyalarning yuqori rivojlanganlik darajasini talab
etadi. Bolaning diqqati, xotira va tasavvuri mustaqil tus ola boshlaydi. Lekin odatdagi
holat hamda vaziyatlarda bolaga o‘z psixik funksiyalarini yuqori darajada tashkil
etish hali birmuncha murakkabdir.
6-7, 10-11 yoshli bolalar bilish jarayoni an dagi ixtiyonylik irodaviy zo‘riqish
asosidagina, bola o ‘z atrofidagilarining talabi yoki shaxsiy harakatiga intilgandagina
yuzaga kelishi mumkin.
Boshlang‘ich sinf o ‘quvchilarida diqqatni irodaviy zo‘r berish bilan boshqarish
hamda vaziyatga moslashish imkoniyati yaxshi boimaydi. Buning asosiy sababi,
ularda ixtiyoriy diqqatning kuchsizligi va beqarorligidir. Bolalarda ixtiyorsiz diqqat
ko‘proq rivojlangan boiadi. Boshlang‘ich ta’lim o ‘quv materiallarining yaqqolligi,
yorqinligi, jozibadorligi o ‘quvchida ijobiy his-tuyg‘ulami uyg‘otadi, irodaviy
zo‘riqishsiz, osongina fan asoslarini egallash lmkonini beradi. 1-2 sinf o ‘quvchilari
diqqatining o ‘ziga xos xususiyatlaridan biri - uning yetarlicha barqaror emasligidir.
Shuning uchun ham ular o ‘z diqqatlarini muayyan narsalarga qarata olmaydilar.

---

Boshlang‘ich sinf o ‘quvchilarida ixtiyoriy, barqaror, mustahkam, kuchli, faol va
ongli diqqatni rivojlantirishga qulay shart-sharoit, asosan, ta’lim jarayonida
yaratiiadi. Bilim olish jarayonida mustaqil aqliy mehnat qilish, misol-masalalar
yechish, mashqlar bajarish, takrorlash, irodaviy zo‘r bensh jarayonida ixtiyoriy, ongli
diqqat tarkib topadi. Bu yoshdagi bolada ixtiyoriy diqqatni to‘plash, tashkil qilish, uni
taqsimlash, ongli ravishda boshqarish uquvi shakllana boshlaydi.