‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi b. M. U m a r o V psixologiya

6-bosqich:
— g u ru h d a g ila r b ir-b irla rig a o ‘z m a tn la rin i g ap irib b e rib , 
barchalari ushbu m atnlam i bilib olishgach, o ‘qituvchi o'rg an ilg an
material guruh a ’zolari to m o n id an q an ch alik o ‘zlashtirib o lg an in i 
tekshirib k o ‘rish uchun har bir g u ru h a ’zolarining bir-birlariga o ‘z 
m atnlaridan kelib chiqqan h o ld a sav o llar berishlari m um kinligini 
tushuntiradi. Shunday qilib, g u ru h ich id a ichki nazorat, y a’n i savol- 
javob orqali o ‘tkaziladi. Bu esa g uruhdagi tinglovchilam i b ir-birlariga 
so‘zlab bergan materiallarini b o sh q alar tom on idan o ‘zlashtirilganlik 
darajasini aniqlashga, o ‘zining b ilim in i y an ada m ustahkam lashiga 
yordam beradi.
7-bosqich:
—
o ‘qituvchi barcha tinglovchilam i yana qaytadan awalgi joylariga 
qaytishlarini s o ‘raydi, ya’n i ta la b a - o ‘qu v ch ilar yana m ash g ‘u lo t 
boshlanishidagi guruhlariga qaytadilar.
8-bosqich:
— o ‘qituvchi auditoriyadagi tinglovchilam ing barchasi h am m ag a 
tarqatiigan yozm a m ateriallar bilan tan ish ekänliklari, ular h a q id a
to 'liq m a’lum otga ega bo‘lganliklarini hisobga oigan holda, h a r b ir 
talaba-o‘quvchidan o ‘rganilgan m aterialni so£rashi mumkinligini aytadi.

---

9-bosqich:
— tinglovchilarga tarqatilgan o'quv m aterialining u larto m o n id an
qay darajada 
0
‘zlashtirilganligini aniqlash maqsadida o'qituvchi talaba- 
o ‘quvchilam ing n azorat savollariga bergan javoblarini reyting ballari 
orqali baholashini tu shun tiradi, m asalan, savollargaberilganjavoblar- 
agar to ‘liq javob b o ‘lsa — 3 ball, q o ‘shim cha qilinsa — 2 ball, o ‘tirgan 
jo y d an luqma tashlansa — 1 ball, javob berilm asa — 0 ball q o ‘yilishi 
belgilanadi.
Baho sistemasida to ‘liq javob uchun 5 baho, q o ‘shim cha uchun 4 
b ah o, luqm a tashlansa 3 b ah o, javob bermasa 2 baho, um um an ishtirok 
etm asa 1 baho q o ‘yishni belgilash mumkin.
G u ru h a ’zo larin in g jav o b larin i yuqorida k o ‘rsatilgan tartibda 
b ah o lash , b allarn i q o ‘yib b o rish , um u m lash tirish u c h u n har bir 
g u ru h o ‘ziga guruh q atnashchilaridan birini „hisobchi“ etib tayinlashi 
m um kin („hisobchi“ h a m davrada b o ‘layotgan savol-javoblar mulo- 
qotida ishtirok etadi).
10-bosqich:
— o ‘qituvchi tarqatm a m ateriallar asosida tuzilgan savollar (5-6 
ta ) bilan tala b a-o ‘quvchilarga m urojaat qiladi (savollar iloji boricha 
h am m a m atnlarga tegishli b o ‘lgani m a’qul, shuningdek, o ‘qituvchi 
auditoriyadagi barcha o ‘quvchi-talabalam i javob berish uchun qamrab 
olishga harakat qiladi).
Belgilangan savollarga jav ob berish tugagach, o ‘qituvchi doskaga 
gu ruh lar tom on idan to ‘p lang an ballarni yozadi va mashg‘ulotning 
keyingi bosqichiga o ‘tadi.
11-bosqich:
-o'qituvchi h a r b ir g u ru h n i o ‘z yozma m ateriallarining m azm u- 
n id an kelib ch iq qan h o ld a b ittad a n savol tayyorlashlari kerakligini 
aytadi va guruhlarga savol tuzishlari uchun 5—7 daqiqa vaqt ajratadi.
12-bosqich:
—
guruhlar bir-birlariga savollar beradilar, guruhlardagi „hisob- 
c h ilar“ esa guruh a ’zolarining javoblarini yuqorida belgilangan tartibda 
baholab boradilar. Javoblar t o ‘g ‘ri b o ‘lsa, savol bergan guruh javobni 
t o ‘ldirmaydi.

---

13-bosqich:
—
o ‘qituvchi guruh a ’zolari to ‘plagan ballam i yana bir m a rta
doskaga yozadi va to ‘plangan bailar (baholar)nin g um um iy qiy m atin i 
aniqlaydi. T o ‘plangan bailar (b ah o lar)n ing um um iy qiym ati b a rc h a
guruh a ’zolariga teng bo‘linadi (kelishganlik asosda).
Izoh:
agar to'plangan ballam i g u ru h a ’zolariga teng b o ‘lish d a 
o ‘q u v ch i-talab alar tom onidan n o ro zilik b o ‘lsa, ya’ni b a ’zi g u ru h
a ’zolari guruhning faoliyatida faol ishtirok etib, um um iy jam o av iy
faoliyatda passiv b o ‘lgan bo‘lishsa, yoki um um an ishtirok etm a g an , 
qiziqm agan b o ‘lishsa, bu nday h o la td a vaziyatni ec h ish n i g u ru h
a ’zolariga yuklatiladi. G uruhning e c h im i to ‘g‘ri hisoblanadi, yoki 
o ‘qituvchi o ‘z fikrini bildirishi m u m k in , chunki u dars ja ra y o n id a
o ‘quvchi-talabalam ing javoblari, faol yoki passivligini kuzatib b o rad i.
U m um an olganda, agar o ‘q u v c h i-tala b a faollik ko‘rsatm ag an , 
yoki savol-javoblarda ishtirok etm ag an b o ‘lsa ham uning sh u dars 
jarayonida biron narsani eslab qolib o ‘zlashtirganini hisobga oigan 
holda unga eng kichik ball berilishi m um kin. Bu o ‘q u vch i-talab ani 
keyinchaJik shu shakldagi darslarda faolroq bo‘lishga undaydi. Yuqoridagi 
kabi vaziyat vujudga kelsa uning ech im in i h a r bir o ‘qituvchi sh aro itg a 
qarab o ‘zi hal etishi yoki guruh, ja m o a g a tashlashi m umkin.
Ba’zida guruhning „hisobchilari“ ballam i qo‘yishda noaniqlik yoki 
qo'shib yozishlari m um kin, n a tija d a , b a ’zi guruhlam ing u m u m iy
to ‘plangan b a lla ri boshqa g u ru h la rn ik id a n ju d a kam farq qilishi 
m um kin.O ‘quvchi-talabalarning h a q q o n iy baholanishlari u la m in g
tanlangan ,,hisobchi“lariga b o g liq ekanligini o ‘qituvchi oldindan eslatib 
o ‘tadi. Agar um um iy to'plangan ballam i guruh a’zolariga taqsim laganda 
shu mashg‘ulot uchun belgilangan m aksim al balldan ortib ketgan b o ‘lsa, 
u holda shu m ashg‘ulot uchun kerakli ballni olib qolib, ortiqchasini 
keyingi mashg‘ulotlaiga yoki yakuniy nazoratga o ‘tkazish m um kin.