‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi b. M. U m a r o V psixologiya

„Galeñyani aylanish
“
metodi
Kichik guruhlaming b arch a a ’zolariga bitta m u am m o ta k lif etiladi. 
H a r bir kichik guruh o ‘zlariga berilgan m uam m oga belgilangan vaqt 
ich id a fikrlarini yozib, javoblari yozilgan varaqlarini b o sh q a guruh 
bilan almashtiradi. Javoblam i oigan guruh ulam i b ah o lay d i va tugal 
b o ‘lm asa o ‘z variantlari bilan to ‘ldiradi. So‘ngra g u ru h la m in g fikrlari

---

um um lashtirilib, eng yuqori ballga arziydigan to ‘g‘ri va m ukam m al 
jav o b la r tan la b olinadi.
„Qor bo‘ron “ metodi
Ikkiga ajratilgan guruh talabalari bir m uam m o yuzasidan eng 
ko‘p to ‘g ‘ri javoblar topish m aqsadida birgalikda m uhokam a yuritishadi. 
H a r b ir t o ‘g‘ri javob yum aloqlangan qor ko‘rinishida o ‘sha guruh 
hisobiga yozib qo ‘yiladi; to ‘plangan um um iy bailar m iqdori asosida 
g u ru h la r baholanadi.
„/isalari galasi“ metodi
M u a m m o bitta guruhda yoki ikki kichik guruhlarda m uhokam a 
qilinadi. B un d a topshiriqlar h a r xil yoki butun guruhga b itta b o ‘lishi 
m um kin. G u ru h lar qo‘yügan m uam m oni m a ’Ium m uddat m uhokam a 
etib, natijani boshqalarga m a’Ium qilishadi. M uam m o echim ining eng 
yaxshi varian ti tanlab olinadi.
„Dumalovchi qor uyumi“ metodi
D u m a lo v c h i qo r uyum i m e to d i o ‘quv m ashg‘ulo ti o ‘tkazish 
m etodining ramziy nomi bo‘lib, ish q o ‘yilgan muam mo ustida m ulohaza 
yuritib k o ‘rish uchun talabalarga vaqt, tegishli m anbalar, tarqatm a 
m ateriallar berishdan boshlanadi. Bu m etod guruhning har b ir a ’zosiga 
b u tu n g u ru h n in g bilimlari va tajribalaridan foydalanib, o ‘zining keng 
qam rovli n uq tai nazarini bayon etishni nazarda tutadi. B uning uchun 
talabalar 4 ta ldchik guruhlarga ajratiladi. Muhokama qilib chiqish uchun 
barcha guruhlarga bitta topshiriq beriladi. H ar bir kichik guruh topshiriq 
ustida alohida ishlaydi. So‘ngra birinchi bilan ikkinchi va uchinchi bilan 
to ‘rtin c h i guruh lar m uam m o ustida birgalikda m uhokam a yuritishadi. 
O xir o q ib atd a barcha kichik gu ruh lar birlashib, butun yaxlit guruh 
b o ‘lib q o ‘yilgan m uam m o e c h im in i hal etishning turli y o ‘llarini, 
v a ria n tla rin i m uhokam a qilishadi. B unday m uhokam a jara y o n id a
talab alam in g q o ‘yilgan m uam m o yuzasidan bilimlari chuqurlashib, 
o ydinlashib, boyib, kengqamrovli b o ‘lib boradi.
„Sindikat“ metodi
G u ru h uchta kichik guruhlaiga b olinadi. Bundd taklif etilayotgan 
to p sh iriq u ch xil nuqtai nazardan hal etilish zarur. M asalan, uch 
n o ’m alu m li u c h ta tenglam alar sistemasini echish topshirig‘i berilgan 
b o ‘lsin , u h o ld a birinchi gu ru h m asalani G auss, ikkinchi guruh 
K ram er, u ch in ch i guruh m atrisa usulidan foydalanib echadi. S o ‘ngra 
e ch im lar birgalikda m uhokam a etilib, um umlashtiriladi.

---

G u ru h d an uch talaba ajratib olinib ularga xona o ‘rtasidagi stol 
atrofiga o‘tirishlari va qo‘yilgan m uam m oni o ‘n m inut atrofida birgalikda 
m uhokam a, qilishib fikr bildirishlari so ‘raladi. Bu uch ta la b a ak- 
variumdagi baliqlarga qiyos. A trofda o ‘tirgan kuzatuvchilar o ‘rtadagi 
talabalam ing fikrlarini d iq q at b ila n tinglab, javoblarni t o ‘g ‘ri va 
noto‘g‘riga ajratib yozib borishadi ham da m uhokam a paytida o ‘zIarining 
qarashlarini bayon etishadi. Etarli darajada fikr bildira olmagan o ‘ rtadagi 
talabalar o ‘z o ‘rinlarini kuchli fikr bildirgan kuzatuvchi talabalarga 
b o ‘shatib berishadi. Har bir m u am m o yuzasidan bildirilgan fikrlar 
talabalar ishtirokida o‘qituvchi to m o n id a n um um lashtiriladi.