Ўзбек тили, адабиёти ва фольклори институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи dsc

Тадқиқотнинг республика фан ва технологиялари ривожланишининг устувор йўналишларига мослиги. Диссертация республика фан ва технологияларни ривожлантиришнинг I. “Ахборотлашган жамият ва демократик давлатни ижтимоий, ҳуқуқий, иқтисодий, маданий, маънавий-маърифий ривожлантиришда инновацион ғоялар тизимини шакллантириш ва уларни амалга ошириш йўллари” устувор йўналиши доирасида бажарилган.
Муаммонинг ўрганилганлик даражаси. Дунё тилшунослигида бадиий матнда тилнинг ўрни, тил бирликларининг турли эстетик вазифалари, лингвопоэтик хусусиятлари бўйича қатор тадқиқотлар амалга оширилган. Жумладан, машҳур тилшунослар Р.Якобсон, Ю.М.Лотман, Б.Томашевский, В.М.Жирмунский, В.Виноградов, Г.О.Винокур, В.Я.Задорнова, А.А.Липгарт ва бошқаларнинг бу йўналишдаги ишларида бадиий матнга лингвопоэтик ёндашувнинг моҳияти, зарурати, тил бирликларининг бадиий матнни шакллантиришдаги ўрни, ижодкорнинг бадиий ниятини ёритишдаги вазифалари юзасидан назарий қарашлар баён қилинган.⁶
Ўзбек тилшунослигида мазкур масала А.Нурмонов, Н.Маҳмудов, С.Каримов, М.Ёқуббекова, Г.Рихсиева, М.Йўлдошев, Д.Анданиязова, Ш.Тошхўжаева, С.Умирова, Т.Аллаёров ва бошқалар томонидан ўрганилиб, муайян назарий хулосалар билдирилган⁷.
Бугунги кунда ўзбек лингвопоэтикаси олдида турган асосий вазифалардан бири ўзбек адабиётида ўз ўрнига эга бўлган ижодкорлар асарларининг лингвопоэтик хусусиятларини алоҳида тадқиқ этиш ва ўзига хос услубини ёритишдир. Чунки муайян ижодкор асарларини умумий таҳлил этиш лингвопоэтиканинг муҳим жиҳати бўлиб, у орқали шоир ёки ёзувчининг поэтик оламига кириб борилади. Ўзбек адабий тили имкониятларидан фойдаланиш маҳорати кузатилади ёки тилни бойитишга қўшган ҳиссаси аниқланади.
Адабиётшунослигимизда ноёб истеъдод соҳиби Усмон Носир асарларини бадиий жиҳатдан чуқур таҳлил қилиб берувчи илмий тадқиқотлар яратилган, аммо шоир асарлари тилининг лингвопоэтик хусусиятлари шу вақтга қадар монографик планда тадқиқ қилинмаган.
Тадқиқотнинг диссертация бажарилган олий таълим муассасасининг илмий-тадқиқот ишлари билан боғлиқлиги. Диссертация Навоий давлат педагогика институтининг “Ўзбек тилшунослигининг долзарб муаммолари” мавзусидаги илмий тадқиқот режаси доирасида бажарилган.