‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi X. K. Aripov, A. M. Abdullayev

Nazorat savollari
1. Yarimo ‘tkazgichlaming о ‘ziga xos xususiyatlarini aytib bering.
2. Yarimo ‘tkazgich energetik zonalar diagrammasini tushuntiring.
3. Erkin zaryad tashuvchi (EZT) deb nimaga aytiladi?
4. 0 ‘tkazuvchanlik elektroni va kovakka ta ’rif bering. Ular qanday
hosil bo'ladi?
5. Xususiy o ‘tkazuvchanlik deganda nima tushuniladi? Xususiy
yarimo ‘tkazgichda EZTlar konsentratsiyasi.
6. Yarimo ‘tkazgich xususiyatlariga qanday kiritmalar ta ’sir etadi?
7. Akseptor va donor kiritmalami tushuntiring.
8. Elektivn va kovakli о ‘tkazuvchanlikka ega yarimo ‘tkazgichlarga ta ’rif bering.
9. Qanday zaryad tashuvchilar asosiy va noasosiy zaryad tashuvchilar
deb ataladi? Ularning muvozanat konsentratsiyalari о ‘zaro qanday bog ‘langan ?
10. Yarimo ‘tkazgich lard a EZTlar konsentratsiyasi temperatura о ‘zgarishi
bilan nima uchun va qanday o ‘zgaradi?
11. Elektr neytrallik shartini yozing.www.ziyouz.com
kutubxonasi
II BO B. Y A R IM O ‘TK A ZG IC H LA R DA KONTAKT
H O D IS A L A R
Q attiq jism o ‘tk az u v c h a n lik turi bilan farqlanuvchi yoki
o'tkazuvchanlik turi bil xil b o ‘lib, solishtirma qarshiligi bilan
farqlanuvchi sohalari orasidagi kontakt natijasida hosil bo'ladigan
o ‘tkinchi qatlam elektr o'tish deb ataladi. Yarimo'tkazgich asboblarda
elektron-kovak o'tish yoki p —n o'tish deb ataluvchi elektr o'tishdan
keng foydalaniladi.
Taqiqlangan zonalari kengligi teng, ya’ni kimyoviy jihatdan bir
xil yarimo'tkazgich materiallar (masalan, Si yoki GaAs) asosidagi elektr
o'tishlar gom oo'tish, taqiqlangan zonalari qiymati b ir-biridan
farqlanuvchi yarimo'tkazgichlar asosidagi o'tishlar esa geteroo'tish deb
ataladi.
Metallarda taqiqlangan zona bo'lmagani sababli geteroo'tishlarning
xususiy holiga mos, m etall — yarimo'tkazgich deb ataluvchi elektr
o'tishlar ham elektronikada keng qo'llaniladi.
Ko'p yarimo'tkazgich asboblar va integral mikrosxemalarning
ishlash prinsipi elektr o'tishlarning xususiyatlariga asoslanadi.