‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi X. K. Aripov, A. M. Abdullayev

1.8-rasm. K o n s e n tr a ts iy a la r b a la n s i te n g la m a s in i c h iq a ris h g a o id .
Generatsiya natijasida dt vaqt birligi ichida yarimo‘tkazgichning
dV=dx • 1 sm2 birlik hajmida gdxdt kovaklar hosil bo'ladi, bu yerda g
— generatsiya tezligi.
(1.25)ga muvofiq vaqt birligi ichida yarimo'tkazgichning birlik
hajmida
— — erkin kovaklar yo'qoladi. dt vaqt davomida dx
x
P
hajmda yo'qolgan kovaklar —— dxdt ni tashkil etadi.
т
P
Natijada konsentratsiya gradiyenti va tashqi elektr maydon
mavjudligi sababli dx qatlamga kiruvchi tok zichligi j/x ) , qatlamdan
chiqayotgan tok zichligi j /x + dx) ga teng bo'ladi. Ushbu toklar farqi
hisobiga dt vaqt davomida kovaklar sonining o'zgarishi quyidagi
munosabat bilan aniqlanadi:
[/,■ (x)~ J 'r
+ dx)\n
= ox dxdt.www.ziyouz.com
kutubxonasi
Agar barcha jarayonlar bir-biriga bog‘liq bo'lmagan holda kechadi
deb hisoblansa, dtwaqt davomida qatlamda kovaklar sonining o‘zgarishi
B p A d x
=
OX T
dtdx
- + z -----------
(1.34)
dt
bo‘ladi.
Tenglamaning ikkala tomonini dtdx ga qisqartirib, nomuvozanat
kovaklar rekombinatsiya tezligini topamiz:
Ф =
djr i _ P ~ P.
dt dx
и
Shunga o ‘xshash tenglamani p — yarimo‘tkazgichdagi elektronlar
uchun ham yozish mumkin.
(1.34) tenglama uzluksizlik tenglamasi deb ataladi. Uzluksizlik
tenglamasi yarimo‘tkazgichda kechadigan jarayonlar kinetikasining
asosiy tenglamasi hisoblanadi va ixtiyoriy vaqtda, muvozanatni
buzuvchi ixtiyoriy tashqi ta’sir ostida, yarimo‘tkazgichning ixtiyoriy
nuqtasidagi zaryad tashuvchilar konsentratsiyasini topish imkonini
beradi. Zaryad tashuvchilar konsentratsiyasi aniqlangandan so‘ng,
boshqa kattaliklarning, masalan, bir jinsli yoki bir jinsli bo‘lmagan
ixtiyoriy tuzilmadan oqadigan tok kuchini, vaqt bo‘yicha yoki fazoviy
o ‘zgarishlarini aniqlash mumkin.