‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi X. K. Aripov, A. M. Abdullayev

IY= M E2- (9-13)
Tranzistor toklari orasidagi munosabatlarni e’tiborga olgan holda,
(9.12) va (9.13) asosida:
I y =
A (A +1W B3
teng bo'ladi. Bu yerda: p ,, p2 — mos tranzistorlar baza toklarini
uzatish koeffltsientlari qiymatlari.www.ziyouz.com
kutubxonasi
Shunday qilib, kaskadning tok bo'yicha kuchaytirish koeffitsienti
K , = /?,(/?2 + l ) .
Kirishga manfiy yarim davrli kuchlanish UKIR berilganda VT1
tranzistor ochiladi, VT2 tranzistor esa berk bo'ladi. Yuklamadagi kirish
toki teskari yo'nalishga ega bo'ladi.
Kaskadning chiqish qarshiligi amalda VT2 yoki VT1 tranzistorlaming
to'g'ri siljigan EO'lari qarshiligiga teng, ya’ni juda kichik bo'ladi.
VT4 va VT5 tranzistorlaming himoyalovchi funksiyalari quyidagicha
amalga oshadi. Normal ish rejimida ular berk. Katta signalda yoki
chiqish tasodifan kuchlanish m anbayining elektrodlaridan biriga qisqa
tutashganda VT4 va VT5 tranzistorlardan biri ochiladi va natijada
himoyalovchi VT1 yoki VT2 tranzistorlar baza tokining bir qismi
oqadi va shu bilan VT1 va VT2 tranzistorlam ing em itter-baza o'tishi
shuntlanadi. Bu ularni o'ta yuklanishdan saqlaydi.
Q uw at kuchaytirgichlarda chiqish tranzistorlari sifatida tarkibiy
tranzistorlardan foydalaniladi. Ushbu prinsiplar M Tlar asosidagi
ChKlarni loyihalashda ham ishlatiladi. BTlar asosidagi qurilmalarga
qaraganda bunday sxemalar nochiziqli buzilishlarning kichikligi va
temperaturaga bardoshligi bilan farq qiladilar.
9.3. Operatsion kuchaytirgichlarning tuzilishi
Birinchi avlodga mansub uch kaskadli OK funksional sxemasi 9.15-
rasmda keltirilgan. U kirish, muvofiqlashtiruvchi va chiqish kuchaytirish
kaskadlaridan tashkil topgan.
9.15-rasm. Uch kaskadli OK funksional sxemasi.
OKlarda kirish kaskadi sifatida differensial kuchaytirgich (DK)
qo'llaniladi. M a’lum ki, DK chiqishdagi nol dreyfini m aksim al
kamaytirishga, yuqori kuchaytirish koeffitsientiga, maksimal yuqori
kirish qarshiligiga va sinfaz tashkil etuvchilarni maksimal so'ndirishga
imkon beradi. Muvofiqlashtiruvchi kaskad talab qilingan kuchaytirishni
ta ’minlaydi va DK chiqishidagi o'zgarm as kuchlanish sathi siljishiniwww.ziyouz.com
kutubxonasi
chiqish kaskadi uchun talab etilgan qiym atgacha kam aytiradi.
Muvofiqlashtiruvchi kaskad differensial yoki bir taktli kuchaytirgich
bo'lishi mumkin. Chiqish kaskadlari OKning kichik chiqish qarshiligini
va lozim bo'lgan chiqish quvvatini ta ’m inlashi kerak. Chiqish
bosqichlari sifatida, odatda AB sinfga m ansub kom p lem en tar
tranzistorlar asosida hosil qilingan ikki taktli kuchaytirgich sxemalari
qo‘llaniladi
Uch kaskadli OKning soddalashtirilgan prinsipial sxemasi 9.16-
rasm da keltirilgan. Sxem ada quyidagi elektrodlar ko ‘rsatilgan:
inverslamaydiga kirish Kiri, inverslaydigan kirish Kir2, chiqish, ikki
qutbli kuchlanish manbayiga ulash uchun xizmat qiluvchi elektrodlar