Zaxiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti

9- MAVZU: VIRUSLAR DIAGNOSTIKASI
Reja:

1. 
   Immunitet turlari.
   
2. 
   Immunitet faktorlari
   
3. 
   Yallig’lanishning ximiyaviy faktorlari.
   
4. 
   Fagotsitoz.
   
5. 
   Antigenlar.
   
6. 
   Antitelalar.
   

Infektsion kasalliklarning ba’zi xillari og’rib o’tgan odamning shu kasalliklar berilmaydigan bo’lib qolishidir.
O’simlik hujayralaridagi virus kiritmalaridagi haqida birinchi marta rus olimi D.I. Ivanoviskiy “Tamakining mozaika (chiporlanish) kasalligi” (1902) kitobida tamaki hujayrasini mozaikali qismida qandaydir rangsiz, kristallsimon moddalar borligini aytgan edi. Bulardan tashqari ularni oldida (kasall hujayralar yadrosi yaqinida) hujayraning boshqa tarkibiy qismlaridan farqlanadigan amyobalarga o’xshash plazma to’plamlari uchraydi. Bu xildagi kiritmalar keyinchalik amyobasimon tanalar, vakuollashgan yoki X-tanalar deb nomlanadi.
M.I.Goldin tomonidan virus bilan kasallangan odam va hayvon hujayralarida ham mayda timonuklein kislota tutuvchi elementlar tanachalar –virus zarralari borligi aniqlandi. Ko’pincha o’simlik, odam va hayvon virus kasalliklarida X-tanalar diagnostika maqsadlarida ham o’rganiladi.
Tamakining mozaikali qismidagi kristall kiritmalari bor to’qimaga 0,1 n NS1 ta’sir ettirilaganda kristall kiritmalar ignasimon kristallarga parchalanib ketadi, bunday kristallar tozalangan virus preparatlarida uchraydi.
Demak kristall virus kiritmalari virus zarralaridan tuzilgandir. Tamaki mozaika virusining “yashiringan” (maskirovanniy shtamm) kiritmalari hujayrada TMV ga qaraganda ancha kam to’planadi. Lingviston va Duggarlar virus zarralarining lokalizatsiyasini o’rganib, virusni asosiy qismi protoplazmada bo’lishini aniqlashdi
Turlari – organizmning kasallik tug’diruvchi mikrodlarga va tabiatdan noinfektsion bo’lgan moddalarga berilmasligi immunitet deb ataladi. Lotincha immunitet - biror narsadan xolis bo’lish degan so’zdan olingan. Turlari – bu organizmda bo’ladigan ximoya omillari va immunitet mexanizmlarinig ancha xilma – xilligiga bog’liqdir.
Immunitet turlari :