Zaxiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti

2-guruhga aerob, oltingugurtni oksidlovchi, optimal rivojlanish temperaturasi 70-75S, rN optimumi 3 bo’lgan atsidofil bakteriyalar kiradi.
3-guruhga oltingugurtni N₂S gacha anaerob qaytaruvchi, optimal rivojlanish temperaturasi 85-105S issiq suvlarda tarqalgan prokariotlar kiradi.
4-guruhga galobakteriyalar kirib, “kvadrat bakteriyalar” ham deyiladi. Ular sho’rlangan tuproq, suv havzalari va boshqa substratlarda tarqalgan.
5-guruhga termoatsidofil “mikoplazma” lar kirib, yuqori (60⁰S) temperatura va past (1-2) rNda rivojlanadi. Ular Yaponiyaning issiq mineral suvlaridan topilgan.

Nazorat uchun savollar

1. 
   Bakteriyalar sistematikasida qo’llaniladigan belgilar.
   
2. 
   Mikroorganizmlar qaysi dunyoga kiritiladi, qaysi xususiyatlari bilan evkariotlardan farqlanadi?
   
3. 
   Prokariotlar dunyosining 4 bo’limiga umumiy ta’rif bering.
   

a) Gratsilakut bo’limiga hujayra devorini qaysi moddalariga qarab mikroorganizmlarni kiritilgan?
v) Firmikut bo’limiga qanday xususiyatga ega bakteriyalarni kiritiladi?

4. 
   Mikoplazma va arxibakteriylarga umumiy tavsif, ularni bo’limlarini aytib bering.
   
5. 
   Noyob xususiyatli qanday bakteriyalarni bilasiz?.
   

5-MAVZU: MIKROORGANIZMLARINING O’SISHI VA KO’PAYISHI


Reja:
1. Bakteriya hujayrasining ichki tuzilishi
2. Mikroorganizmlarning o’sishi
3. Mikroorganizmlarning ko’payishi

Bakteriya hujayrasining o’sishi. Prokariotlarning ko’payishi usullari. Bakteriyalarning rivojlanish tsikli va uning fazalari va ularning tavsifi. Uzluksiz ko’paytirishning mikroorganizmlar xususiyatlarini tadqiq qilishdagi ahamiyati va amaliyotda ishlatilishi.

Mikroorganizmlar ham o’sadi, ham ko’payadi. O’sish – deganda hujayradagi butun kimyoviy moddalarning (oqsil, RNK, DNK va boshqalar) bir-biriga mutanosib tarzda ko’payishi tushuniladi. O’sish natijasida hujayraning kattaligi va massasi ortadi. Hujayraning kattaligi ma’lum darajaga yetgandan so’ng, u ko’paya boshlaydi.