Zarralar fizikasi

J / / f J / / "4 
2
у
 +
%Be
 —> 2
2
-fife + Jill
/ I I I -> 2 + 0; 
Z 0 + 4 - * 4 + 0;
// 2 + 2 - + 3 + 1; 
5 0 + 9 —>8 + 1.
Uoftkiiyida saqlanish qonunlari bajarilmasa, bunday reaksiya kechmaydi:
/> + e
—> 2 /; 
2a + 
^
/ 1-1 —>0;’ 
Z 2 + 7 —> 8+ 1;
It
I 0 -» 0 ; 
В
4 + 14—
> 
17 
+
1.
2) I ncrgiya va impuls saqlanadi. Yadro reaksiyalarini yopiq sistemada deb 
i|iint.Hh mumkin, chunki atom qobigM 10"8 sm, yadro razmeridan (10“13лт7?) 
u/oqda va kimiyoviy bogManish energiyasidan katta, qisqa masofada kuchli 
la 'sirlashu vchi nuklonlar orasidagi ta’sirlashuv cheksiz kichik. Yopiq sistemada 
energiya va impuls saqlanadi:
a f Л —> В + b;
mec2 + MAc2+ T + T A= mbc2 + MBc2+ Tb+ TB; 
(5.4.1)
I-,+ T, = E2+ T 2; ................ 
Q *
% Г ^
bu yerda 
E, = mA# l r Ы Ж
E2 = m.cz 
+ 
MB#tittch holatsetfealariga
lo'g'ri keluvchi 
energiyalar.T = T,„+T , t - Tb+TB—kinetikenergiyalari.
Q -
reaksiya 
energiyasi.
0 = 0 elastik s w h i l ^ ^ ~ T2.
Agar 
Q
> 
0, bo‘Isa, 
T > T.
- ekzoenergetik reaksiya» 
T2>
JE bo* lganda 
tinch holat energiyasi b ifa k a t ehergtyasiga aylanadfj Ekzotftifg^tik; 
rcaksiyada zarra yadro to'sigM rtptngib yadroga kira olsa yetarli Masalan:
\ E  + , Я -> 24tf7 ,6 M eB.
Q < 0 bo‘lsa Т2 < Tj endoenergetik reaksiya zarra kinetik energiyasi 
hisobidan tinch holat energiyasi ortadi:
Reaksiyaga kiruvchi zarralaming to‘la impulsi reaksiya mahsuloti 
zarralarining to‘la impulsiga teng boMadi:
Р а + Рл - ^ Р в + Рь. 
(5.42)
147

---

Odatda PA = 0 boMadi (laboratoriya sistemasiga ko‘ra). Shuning uchun:
+