Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 
 
1.
M.F Ziyayeva ― Ichki kasalliklar― Toshkent 
2.
N.N. Nasriddinova , ― Geriatriya‖ Toshkent 
3.
M.F.Ziyayeva ― Qariyalarda hamshiralik parvarishi‖ Toshkent 
4.
Internet ma‘lumotlari. 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
700 
SEMIRISHNI OLDINI OLISH 
 
Saparboyeva Maftuna Gulombek qizi 
Xorazm viloyati, Xiva shaxridagi tibbiyot kollejining 
" Maxsus fanlar" kafedrasi o'qituvchisi 
Matmuradova Gulnoza Yusufboyevna 
Xorazm viloyati, Xiva shaxridagi tibbiyot kollejining 
" Maxsus fanlar" kafedrasi o'qituvchisi 
 
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada semirish kasalligining sabablari va belgilarini 
o‘ziga xos tomonlari haqida ma‘lumot berilgan. Semirish kasalligidan kimlar ko‘proq
aziyat chekish sabablari to‘liq yoritilgan. Kasallikni oldini olish va parvarish chora 
tadbirlari sanab o‘tilgan.
 
Tayanch iboralar: ( kalit so‟zlar)
kletchatka, charvi, intoksikatsiya. 
 
Organizm to‘qimalari, asosan, teriosti klechatkasi, charvi va boshqa organlar atrofida 
ortiqcha yog‘ yig‘ilishiga semirish yoki yog‘ bosish deyiladi. 
Yog‘ bosish, asosan, moddalar almashuvining buzilishidan iborat. Bunda oziq 
moddalardan yog‘ hosil bo‘lish jarayoni, uning parchalanish jarayonidan ustun bo‘ladi. 
Aksari, har doim ko‘p ovqat yeyish semirishga olib keladi. Bunda yeyiladigan ovqatning 
mutlaq miqdori va kaloriyaliligi emas, balki odam organizmining energiyasi sarfi, mehnat 
xususiyati, harakat aktivligi, me‘ da – ichak 
yo‘lida so‘rilish sharoitlari va boshqa omillarga aloqador bo‘lgan talabdan ortiqchali
ahamiyatga ega. 
Etiologiya. Tartibsiz ortiqcha ovqatlanish, infeksiya, intoksikatsiya, endokrin 
buzilishlar, markaziy asab tizimi faoliyatining buzilishi, kam harakat qilish, irsiy omillar,
spirtli ichimliklarni ichib turish , tez singadigan uglevodlarni iste‘mol qilib turish, odam 
organizmining yog‘ bosishiga olib keladi. 
Klinikasi. Odam qanday sabablarga ko‘ra, semirish ketganligiga qarab, konistitut 
siyon, ekzogen, endokrin, serebral semizlik tafovut qilinadi. 
Semiz odamning vazniga qarab semizlik to‘rt darajaga bo‘linadi. 
-
1- daraja – vazn me‘yordagidan 30% ortiq; 
-
2- daraja – vazn me‘yordagidan 30-50% ortiq; 
-
3 -daraja – vazn me‘yordagi 50-100% ortiq; 
-
4- daraja - vazn me‘yordagidan 100% dan ziyod bo‘lishi. 
Semizlikning 1- 2 darajasida bemorlarning mehnat qobiliyati va hayotiy aktivligi 
buzilmaydi. Yog‘ bosishning 3-4 darajasidagi bemorlarda ishlash qobiliyati pasayadi 
va ular tez charchaydi. Bunday bemorlar ko‘p terlaydi, chunki yog‘ qatlami yomon 
o‘tkazuvchi bo‘lgani sababli, issiqlik berishini qiyinlashtiradi. 
Hadeb terlash natijasida issiqlikning muayyan miqdori yo‘qotiladi. Bemorlar 
semizlikdan, jismoniy ish bajarganda halloslab qolishdan noliydilar. 

---