Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
697 
JIGAR SIRROZI KASALLIGI BILAN OG‟RIGAN BEMORLARDA 
HAMSHIRALIK ISHI 
 
Marimova Beg'ubor Quronboyevna 
Xorazm viloyati, Xiva shaxridagi tibbiyot kollejining 
" Maxsus fanlar" kafedrasi o'qituvchisi 
Xadjayeva Dilnoza Oktamboy qizi 
Xorazm viloyati, Xiva shaxridagi tibbiyot kollejining 
" Maxsus fanlar" kafedrasi o'qituvchisi 
 
Annotatsiya:
Ushbu maqolada jigar sirrozi kasalligining sabablari, belgilarining
o‘ziga xos tomonlari haqida ma‘lumot berilgan. Jigar sirrozi kasalligidan kimlar ko‘proq
aziyat chekish sabablari to‘liq yoritilgan. Kasallikni oldini olish chora tadbirlari sanab 
o‘tilgan. 
Tayanch iboralar: ( kalit so‟zlar) 
virus, gepatit, distrofiya, assit, portal 
gipertenziya, parenxima. 
 
Jigar sirrozi tobora zo‘rayib boradigan surunkali kasallik bo‘lib, jigar parenximasi 
bilan stromasining shikastlanishi, ayni vaqtda jigar hujayralari distrofiyaga uchrab, 
biriktiruvchi to‘qimaning tekis o‘sib borishi, tomirlar tizimining zararlanishi, jigar 
funksiyalarining izdan chiqishi va portal gipertenziya avj olib borishi bilan harakterlanadi. 
Sirroz polietiologik kasallikdir, uning kelib chiqishi va avj olib borishida bir qancha 
omillar rol o‘ynaydi. Shular orasida ilgari bo‘lib o‘tgan virusli gepatit, alkogolizm, ovqatda 
oqsillar va vitaminlar yetishmasligi, zaharli moddalarning uzoq vaqt jigarga ta'sir qilib 
turishi, irsiy kasalliklar, allergiya alohida o‘rinda turadi. Amaliyotda infeksion jigar 
sirrozlari hammadan katta ahamiyatga egadir. Bular aksari Botkin kasalligiga aloqador 
bo‘ladi. Alkogoldan zaharlanib yurish oqsil va vitaminlarning ichakdan so‘rilib o‘tishi 
izdan chiqishiga olib keladi. Alkogol jigarga bevosita shikastlovchi ta'sir ham ko‘rsatadi va 
alkogol sirrozi boshlanishiga olib keladi. Jigarning ichi va tashqarisidagi yirik o‘t 
yo‘llarining uzoq tiqilib yoki bitib turishi (obturasiya) tufayli biliar jigar sirrozi avj oladi. 
Fosfor, vodorod tetraxlorid, mishyak (margimush), dori moddalar (xloroform, 
sulfanilamidlar, antibiotiklar va boshqalar) uzoq ta'sir ko‘rsatganida, bularga organizm 
sezgirligi kuchayib ketganida toksik sirroz avj olishi mumkin. Jigar sirrozi moddalar 
almashinuvi, qonning tug‘ma kasalliklarida paydo bo‘la oladi va hokazo. 
Jigar hujayralarining takror-takror nekrozga uchrab, chandiq to‘qima xosil bo‘lishi va 
omon qolgan jigar hujayralarida qon aylanishining buzilishiga jigar sirrozi patogenezida 
asosiy ahamiyat beriladi. Regenerasiya qilib turgan to‘qima tomirlarni, ayniqsa jigar 
venalarini bosib qo‘yadiki, bu - portal gipertoniya avj olib borishiga sabab bo‘ladi. 
Simptomatikasi. Alkogolga aloqodor jigar sirrozining klinik belgilari jigar 
hujayralarining nechogli zararlanganiga, patologik prosessnnng aktivligi va shular 
munosabati bilan jigar funksional yetishmovchiligi va portal gipertoniyaning nechog‘li avj 
olganiga bog‘liq bo‘ladi. Alkogolga aloqador sirrozning eng ilk belgilari darmonsizlik, 

---