Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

 
Xitoy hikmati
 
 
Atrofimizdan har kuni yuzlab kimyoviy hodisalar yuz berib turadi. Ularni tabiiy 
sharoitda kuzatib, mehanizimini tushunib yetish juda qiyin. Ma‘lumki, kimyoviy 
jarayonlarning borishi bir vaqtning o‗zida bir necha xil sabablarga(namlik, havo, harorat va 
boshqalarga) bog‗liq bo‗lib, ularning qaysi biri qanday ta‘sir etayotganligini bilib olish 
yanada qiyin muammo. Bunday sha- roitda kimyo darslarida va darsdan tashqarida 
o‗tkaziladigan tajribalar alohida ahamiyatga ega. Shuning uchun maktablarda kimyo 
o‗qitishning amaldagi o‗quv dasturida kimyoviy tajrib- alarga katta o‗rin berilgan.Lekin 
mavjud qo‗lanmalarda berilgan tajribalar kimyoviy jarayonlarn- ing mohiyatini tushunib 
olish uchun yetarli emas. Darsdan tashqari eksperemental harakterdagi masalalarga ham 
yetarli darajada o‗rin berilgan.Ularni mustaqil yechish iqtidorli o‗quvchilarning
aqliy 
zakovati imkoniyatlarini yanada faollashtirishda alohida ahamiyatlidir.
D.I. Mendeleyev kimyodan o‗tkaziladigan tajribalar haqida quyidagi fikrlarni aytgan 
edi: ―…. Bu fanni o‗rganishdagi mohirlik, tabiatga savol berish va uning javobini 
laboratoriya va kitoblar yordami bilan eshita olish san‘atdir‖.
Haqiqatan ham laboratoriya ishlarini bajarish kimyo fanini muvaffaqiyatli 
o‗rganishning eng zarur shartlaridan biridir.Maktabda kimyoning o‗qitilishidan mahalliy 
xom-ashyolardan foy- dalanib ,ularning hayotdagi ahamiyatini yanada kengroq o‗rgatish. 
Masalan, 7-sinfda ―Kimyoviy hodisalar va ularning fizikaviy hodisalardan farqi‖ 
mavzusidagi laboratoriya ishini bajaraylik. Buning uchun o‗quvchilarga shaker yokioqqand 
beriladi. Har kuni ishlatiladigan bu moddalarn- ing ba‘zi xossalarini o‗quvchilar yaxshi 
biladi: choyda eriydi, shirin ta‘mli. Bu ularning fizikaviy xossalari.Endi uning kimyoviy 
xossalarini ko‗rish zarur.Qand yoki shaker mahsus idishga solinib qizdiriladi.Tajribada 

---