Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

Quyidagi masalaga qaraylik:
Ota bilan o‘g‘ilning yoshini qo`shganda 42 yosh 4 
yildan keyin ularning birgalikdagi yoshi qanchaga teng bo`ladi ? Bu kabi masalalarni 
birinchi marta ishlaydigan o‘quvchilar 46 yosh deb javob bergan holatlar ham ko‘p bo‘lgan. 
Lekin o‘qituvchi tomonidan bir marotaba bu kabi masalalar tushuntirilganda ya‘ni bu 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
397 
masalani amaliy tarzda hoyotda qo‘llashimiz mumkin.Avvalo bu masalani tug‘ilgan kun 
bilan bo‘g‘laymiz. 
Bolajonlar hamma o‘zini tug‘ilgan kunini sanasini biladimi?. 
Tug‘ilgan kunni hamma yaxshi ko‘radi-a?. 
Tug‘ilgan kunimizda bir yoshga ulg‘ayamiz. 
Oila a‘zolaringizni ham tug‘ilgan kunlari bo‘ladimi? 
Endi masalamizga e‘tiborimizni qarataylik. 
O‘zining yoshi va otasining yoshi 42 yoshda 4 yilda o‘zining tavallud kuni va 
otasining ham tavalud kunlari bo‘lishini 4 yil ichida otasining yoshiga 4 yil qo‘shilishi, 
o‘gli esa (sen) 4 yoshga ulg‘ayishing va ikkovlaring 4 yil ichida birgalikdagi yoshinglarni 
qo‘shsak 8 bo‘ladi. Shunda 42yoshga 8 ni qo‘shamiz deb amaliy holda bajartirsak, hech 
qachon esidan chiqmaydi va mantiqiy tafakkurni rivojlanishiga ham hissa qo‘shadigan 
masala desak bo‘ladi. Shunday masalalar borki ,ularni turli xil usullar bilan ishlash mumkin 
bo‘ladi.Masalalarni turli usullaridan foydalanib ishlanganda o‘quvchi uchun tushunarli 
bo‘ladi ,masala mustahkamlanadi va o‘quvchilarning mantiqiy tafakkurini rivojlanishiga 
yordam beradi.Shu bilan birga masala yechishda uchraydigan qiyinchiliklarni yengish 
uchun qatiylik va matonatli qilib tarbiyalaydi. Masalani turli usullarini topish har bir 
o‘quvchining individual qobilyatini ham namoyon qiladi. Ba‘zi o‘quvchilar bir usulini 
,yana ba‘zilari ikki usulni, ba‘zilari uch usulda ishlab o‘zlarining matematik qobilyatlarini 
namoyon qiladilar.Masalani har xil usulda ishlash o‘quvchida nafaqat mantiqiy tafakkurni 
balki, uni hayotga ham bardoshli qilib tarbiyalaydi 
Quyidagi masalani qaraylik . Birinchi maktabga 446 ta darslik va 164 ta badiiy kitob 
keltirildi. Ikkinchi maktabga undan 2 marta ortiq kitob keltirildi. Ikkinchi maktabga nechta 
kitob keltirilgan? 
- O‘quvchilar: Masala o‘qildi mustaqil. 
- O‘qituvchi:Masala o‘qib beriladi. 
- O‘qituvchi: Hamma maktabni yoqtiradimi? 
- O‘quvchilar: Ha yoqtiramiz 
- O‘qituvchi: Maktabimizning kutubxonasi bormi? 
- O‘quvchilar: Ha bor. 
- O‘qituvchi:Kutubxonada qanday kitoblar bor? 
- O‘quvchilar: Kutubxonada kitoblar ko‘p.ertak kitoblar, topishmoqlar,insklapediyalar 
,va yana betlari ko‘p katta kitoblar bor. 
-Barakalla!O‘quvchilarga sinf kutubxonasidagi badiiy kitobdan olib,qo‘llaridagi 
darslik 
kitob 
bilan 
farqlab 
beriladi. 
Keling 
endi 
masalamizga 
diqqatimizni 
qarataylik.Masalamizda nechta maktabga kitob olib kelinibdi. 
- O‘quvchilar: 2 ta maktabga 
-Birinchi va ikkinchi maktabga teng miqdorda kitoblar olib kelinibdimi? 
- O‘quvchilar: Yo‘q 
- O‘qituvchi: Birinchi maktabga qanday kitoblar olib kelinibdi? 
- O‘quvchilar: Darslik va badiiy kitoblar . 

---