Zamonaviy futbol o’yini. Xulosalar. Adabiyotlar ro‘yxati

MAVZU:FUTBOL O’YINING KELIB CHIQISHI VA RIVOJLANISH TARIXI


MUDARIJA:
KIRISH
1.FUTBOL О’ YINI KELIB CHIQISHI.
2.FUTBOL O‘YININING OMMALASHISHI.
3..FUTBOL O’YINI QOIDALARI.
4.ZAMONAVIY FUTBOL O’YINI.
XULOSALAR.
ADABIYOTLAR RO‘YXATI.

KIRISH
O’zbekistonda bugungi kunda 10 mingdan yaqin umumta’lim maktablarida 6 min. dan ortiq o‘quvchilar ta’lim olmoqda. Mustaqillik yillarda 44 ta akademik litsey va 291 ta kasb-hunar kollejlarida o‘quv va ishlab chiqarish uskunalari bilan jihozlanadi. Ularda 216 mingdan ortiq o‘quvchi- yoshlar saboq olmoqda. 60 dan ortiq oliy ta’lim muassasalarida va 258 ta o‘rta maxsus ta’lim muassasalarida 366 mingdan ortiq talaba va o‘quvchi-yoshlar tahsil olmoqda. Jismoniy madaniyat komil insonni tarbiyalashdek muqaddas vazifani bajarishda barcha o‘quv yurtlari ta’lim tizimida yosh avlodni jismoniy baquvvat irodali chaqqon vatanparvarlik ruhida tarbiyalab voyaga yetkazish uchun jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarini 0‘zbekiston Respublikasi “Talim to‘g‘risida”gi qonuni, hamda ^uO‘zbekistonda Jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirish to‘g‘risida”gi qonunlari, Ushbu ishlami samarali bajarish uchun bolalarni eng kichik yoshdan boshlab jismoniy-tarbiya bilan jismonan salomatlik poydevorini qurishni amalga oshirish mumkin. 0‘zbekistonda Jismoniy madaniyat va sportni rivojlantirish to‘g‘risida kadrlar tayyorlashdagi oqilona tizim muhim ahamiyatga ega. Shu bois respublikamizda jismoniy madaniyatning maqsad va vazifalari hukumatning hamda Respublika jismoniy - tarbiya va sport qo‘mitasining qaroridan kelib chiqqan holda amalga oshiriladi. Respublikamizda amalga oshirilatyotgan jismoniy madaniyatni o‘z oldiga qo‘ygan maqsadi sogdom - ruhan tetik va bunyodkor insonni hayotga tayyorlashdan iborat.
1.FUTBOL О’ YINI KELIB CHIQISHI.
Aynan Britaniyada hozir qo'llaniladigan o'yin qoidalari shakllana boshladi. Avvaliga futbol Shrove seshanba va Fisih bayramlarida mashhur o'yin-kulgi edi. Jamoalardagi o'yinchilar soni ba'zan yuz kishidan oshib ketdi. Va o'yinning o'zi ko'proq jangga o'xshardi. Ikkala oyoq va qo'l bilan o'ynashga ruxsat berildi va o'yinlarning o'zi 20 soat davom etdi. Darvozalar bir-biridan bir necha kilometr masofada joylashgan bo'lishi mumkin. Bunday o'yinlar paytida jarohatlar va jarohatlar bo'lgan. Shahar mulkiga ham ega bo'ldi - savdo do'konlari vayron bo'ldi va shaharliklar futbol jangini tomosha qilib yashirinishdi.
XIX asrda Angliyadagi birinchi futbol o'yinlari shunday ko'rinishga ega edi.
Ruhoniylar bu o'yinni "iblisning raqslari" deb atashgan va XIV asrda o'lim azobi ostida qirol farmoni bilan futbol taqiqlangan. O'yinga qo'yilgan taqiq faqat 200 yildan keyin bekor qilindi.
Dastlab, har bir ingliz xususiy maktabi yoki universiteti o'z qoidalarini ishlab chiqdi. Bir maktabda to'pni qo'l bilan urish mumkin edi, boshqasida qoqilib ketishga ruxsat berishdi. Bir ta’lim muassasasida 25 nafar futbolchi bir jamoada o‘ynashi shart bo‘lgan bo‘lsa, boshqasida esa 10 nafardan ortiq o‘yinchi estakadaga chiqa olmadi.
1846-yilda universitet futbol klublari o‘rtasida yagona qoidalar yaratish maqsadida muzokaralar boshlandi. Futbolni ommabop o'yinga aylantirishga urinish muvaffaqiyatli bo'ldi. Aniq qoidalar paydo bo'ldi va Angliya futbol assotsiatsiyasi tuzildi. Futbol chempionatlari o'tkazila boshlandi, kuchli jamoalar paydo bo'ldi. O'yin qoidalari, albatta, bir necha bor o'zgargan, ammo inglizlarga zamonaviy futbol uchun rahmat aytish kerak.
Futbol ichida Rossiya imperiyasi XIXasr oxirida o‘ynay boshlagan. Birinchi futbol jamoalari paydo bo'ldi va o'rtoqlik uchrashuvlari o'tkazila boshlandi. Rossiyada
jamoatchilik futbol o'yini haqida hech narsa bilmas edi. Dastlabki o'yinlar olomonning hushtaklari va kulgisi ostida o'tdi.
1897 yilning kuzida birinchi rasmiy futbol o'yini bo'lib o'tdi va futbolning rivojlanishi sakrash va chegaralar bilan boshlandi. 1912 yilda futbolchilarimiz Stokgolmda bo‘lib o‘tgan Olimpiya o‘yinlarida ishtirok etishdi.


1912-yilda Stokgolmdagi Olimpiadada Rossiya jamoasining futbolchilari.

Futbol - inglizcha oyoq (oyoq) va to'p (to'p). Maqsad to'pni raqib darvozasiga oyoq yoki tananing boshqa qismlari (qo'llardan tashqari) bilan raqib jamoasiga qaraganda ko'proq tepish bo'lgan jamoaviy sport turi. Hozirgi kunda dunyodagi eng ommabop va ommaviy sport turi.

FIFA va Xalqaro olimpiya qo‘mitasi o‘yinning rasmiy xalqaro nomi sifatida “futbol”dan foydalanadi.
O'yinning to'liq inglizcha nomi ^Mfutbol assotsiatsiyasi" (^MAssotsiatsiya qoidalariga