Zamonaviy fan va talim-tarbiya: muammo, yechim, natija

Aminova H. O.Qo'ziyeva Z. Q., Primova D. G'.
Buxoro muhandislik texnologiya instituti akademik litseyi.


informatika va axborot texnoligiyalari kafedrasi o'qituvchilari

Ta’limning dunyo miqyosida rivojlanishida shunday muhim tushuncha borki, bu - "Ta’lim nafaqat bilimga asoslangan, balki birinchi navbatda ta’limning faolligiga asoslangan bo‘lib, bu o‘qish motivatsiyasini oshirishga, bolaning iqtidori, qobiliyatlari, ehtiyojlari va manfaatlarini amalga oshirishga yordam beradigan jarayon" tushunchasidir. Shuning uchun ham umumta’lim bosqichida "Informatika va AKT" fanini o‘rganishning asosiy maqsadlaridan biri talabalarning bilimga qiziqishini rivojlantirish hisoblanadi.

Albatta, informatika fanini o‘rganish motivi, birinchi navbatda, kompyuterga bo‘lgan qiziqishdir. Kompyuter o‘z kuchining siri va har doim yangi imkoniyatlarning namoyishi bilan talabalarni o‘ziga jalb qiladi hamda do‘st va yordamchi bo‘lishga tayyor, u ko‘ngil ochish va butun dunyo bilan bog‘lanishga qodir. Biroq, ko‘pchilik talabalar uchun har kuni kompyuter aslida maishiy asbobga aylantirib olganlar. Bu esa insonning noyob harakatini va shu bilan birga harakatlantiruvchi kuchini yo‘qotadi.

Talabalarni turli xil aqliy amaliy topshiriqlarni bajarishda yangi bilimlarni izlashga faol jalb qilish asosida maqbul darajadagi bilim faoliyati talabalarning informatika fanini o‘rganishda motivatsiyasini shakllantirishda katta ahamiyatga ega. Faoliyatni boshqarish zamonaviy maktabda informatika fani o‘qituvchisi oldida turgan vazifalardan biridir. U muntazam ish darsini ishlab chiqishda, talabalar uchun topshiriqlar tuzishda va mavzuni o‘rganish bilan bog‘liq darsdan tashqari tadbirlarni tashkil etishda uning yechimini qidiradi.

Informatika darslarini modellashtirishda quyidagi prinsiplarga rioya qilish kerak:

sheriklik,

fan-predmet,

shaxslararo munosabatlar bo‘yicha hamkorlikda o‘qitish.

Bunday ta’limda o‘zaro aloqa talabalarga individual yondashuvda ularning yoshi, individual, psixologik xususiyatlari va ta’lim olish imkoniyatlari darajasini hisobga olgan holda amalga oshiriladi.

O‘quv jarayonini psixologlar E.L. Berejkovskaya, A.V. Kozlinina uchun treningni tashkil etish bo‘yicha tavsiyalar asosida qurish mumkin. Buning mohiyati shundaki, talaba biron bir narsani egallaganida, u ushbu jarayonning uchta asosiy bosqichini bosib o‘tadi:

I bosqich - "fanga kirishish";

bosqich - aslida "mahorat" va

bosqich - "foydalanish".

I bosqich - “fangi kirishish”, axborot maydonini shakllantirish bosqichi. Bunda talabaga o‘z g‘oyasini shakllantirish, o‘z tajribasini to‘plash va o‘z imidjini yaratish imkoniyatini beradi.

bosqich - "mahorat", kerakli harakat usulini o‘zlashtirish. Ushbu bosqichda darslar va testlarni umumlashtiradigan seminarlar bщlishi mumkin.

bosqich - olingan bilimlarni o‘z faoliyatida vosita sifatida ishlatish (fanlararo darslar, taqdimotlar, ijodiy ma’ruzalar).

Hamkorlik pedagogikasi talabalar va kattalar hamkorligini o‘z ichiga oladi, ular bir xil jarayonning ikkita sub’ektiga asoslangan bo‘lib, ular "ishchilar" - "birgalikdagi ishlash" so‘zidan kelib chiqib ular sherik va hamkor bo‘lishadi.

Shubhasiz universal muammoli vaziyatni yaratish usuli hisoblanadi. Bu talabalar ma’lum bir muammoga duch kelmoqdaki, uni yechish natijasida talaba dastur bo‘yicha o‘rganishi kerak bo‘lgan bilim va ko‘nikmalarni o‘zlashtiradi.

Pedagogik - kognitiv faoliyatni boshqarish pedagogning muhim vakolatlaridir. Shu sababli, ta’limning barcha darajalarida informatika fanini o‘qitish jarayonida talabalarning bilimlarini nazorat qilish muhimdir, bu talabalarning mustaqil kognitiv faoliyati jarayonini boshqarishga yordam beradi.

106