Замонавий психология муаммолари

ГЛОССАРИЙ

• 
  Агрессия. Кимгадир зарар етказиш учун йўналтирилган жисмоний ёки вербал хулқ. Лаборатория экспериментларида агрессия деганда хиссиётга таъсир қилиш учун электр токи билан зарба бериш ёки сўз билан нафсониятига тегиш тушунилади. Агрессиянинг бундай социал-психологик таърифи бўйича одам агрессив бўлмаган ҳолда қайсар (напористий) бўлиши мумкин.
  
• 
  Адаптация даражаси феномени. Қўзғовчиларнинг аниқ даражасига мослашиш ва оқибатда айнан шу даражада содир бўладиган ўзгаришларга жавоб бериш ҳамда диққатни қаратиш тенденцияси.
  
• 
  Адолат. Ўзаро муносабатлар хар бир қатнашчисининг «даромади» унинг «хиссасига» тўғри пропорционал бўлган ҳолат. Эътибор беринг: адолат хар доим ҳам тенг «даромадни» англатмайди.
  
• 
  Адолатли дунё феномени. Дунё адолатли, шунинг учун одамлар хизматларига яраша нарсага эга бўлишади ва эга бўлганларига яраша хизмат қилишади деб ишонишга мойиллик.
  
• 
  Альтруизм. Онгли шахсий эгоистик манфаатлар билан боғлиқ бўлмаган кимгадир ёрдам кўрсатиш мотиви.
  
• 
  Атрибуция назарияси. Одамлар бошқаларнинг хулқини қандай тушунтиришади: харакатлар сабабини одамнинг ички диспозициялари (барқарор сифатлар, мотивлар ва установкалар)га боғлашадими ёки ташқи вазиятларгами?- хақидаги назария.
  
• 
  Атрибуциянинг фундаментал хатоси. Кузатувчиларнинг хулққа вазият таъсирини камситиб ва диспозиция (ички шахсий сифатлар) таъсирини бўрттириб баҳолаш тенденцияси. (Шунингдек мос келиш ишончи деб ҳам аталиб, биз аксарият одамнинг хулқи унинг диспозицияларига мос келади деб ҳисоблаймиз).
  
• 
  Ахлоқий эксклюзия. Алохида шахслар ёки гуруҳларни ахлоқ ва адолат қонунлари амал қиладиган соҳадан ташқарида деб идрок қилиш. Ахлоқий инклюзия эса аксинча, бошқаларни ахлоқий тамойиллар амал қиладиган соха доирасига қўшади.
  
• 
  Базавий баҳо ҳатоси. Айни пайтдаги ҳодиса учунгина характерли бўлган хусусий фактлар таъсири остида базавий баҳоловчи информация (кўпчилик одамлар хақидаги информация)дан тўлиқ фойдаланмаслик ёки уни пайқамаслик тенденцияси.
  
•