Замонавий араб тилида олд кўмакчилар таъсирида феъл маъноларининг ўзгариши

د ذ و ا undoshi va uning ma’nolarini o’zgarishdagi o’rni.

• Fe’llar bilan old ko’makchilar semantik o’zaro ta’sirga kirganida fe’l ma’nosining o’zgarishi qanday xarakterga ega? Bunda old ko’makchining ahamiyati nimada?
• Old ko’makchilar ta’siri natijasida fe’l ma’nolaridagi o’zgarish fe’lning boshlang’ich leksik ma’nosiga nisbatan turli munosabatda bo’ladi.
• Birinchi guruh: fe’l ma’nosida qo’shimcha ma’noga ega bo’ladigan o’timli fe’llar, masalan:
• Sabbara + akk – 1. tarjima qilmoq /tarjima qilishga majburl
• 2.talqin qilmoq, biror narsani ifodalamoq.
• + ‘an – belgilamoq, biror bir narsani ifodalamoq /’an old ko’makchisi predmetni boshqa predmet yuzasidan harakat ma’nosiga ega/.
• 'an old ko’makchisining zamon va miqdor xarakteristikasiga ega bo’lgan o’timli fe’llarga (ta'axxara – sekinlamoq, qalla – kamaymoq, kasura – ko’paymoq va b.) ta’siri natijasida bu fe’llar vositali o’timli ma’noga ega bo’ladilar yoki o’zlarining xarakterli xususiyatlarini boshqa ob’ektlarga nisbatan o’rin payt to’ldiruvchilari vositasida amalga oshiradilar, masalan, qalla – kam sonli bo’lmoq + 'an – nimadandir kam bo’lmoq, ta'axxara – sekinlamoq + 'an – qaergadir kech kelmoq.
• Fe’l old ko’makchi, ya’ni tarjama ‘an turidagi birikmalarning frazeologik harakteri shubhasizdir. Tavaqqafa ‘an kabi hodisalardan ko’ra, gap so’z yasalishi haqada ketganida bunday turdagi birikmalarni so’z yasovchi deb hisoblash mumkin edi. Ammo birinchi va ikkinchi turga nisbatan biz yasalishi haqida gapira olmaymiz, chunki birikma unsurlari alohida qo’llanilgan.