Zahiriddin muxammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti toirjanov elyor isaqovich

3.4. Gimnastika maydonchasi 
Gimnastika  maydonchasi  -  gimnastika  mashg’ulotlari 
o’tkazila-  digan  maxsus  gimnastikaga  oid  jihozlar  bilan 
ta’minlangan  joy  va  ko’kalamzorlashtirilgan  yer  uchastkasi. 
Maydonchaning о‘lcham lari 40x26 m. Maktab yoshidagi bolalar 
bilan  mashg’ulot  o’tkaziladigan  maydoncha  kichikroq  (35x25m) 
bo’lishi  mumkin.  Bunday  maydonchani  maktab  hududida, 
o’yingohlarda,  istirohat  bog’larida  yoki  mahalla  huzurida 
shug’ullanuvchilar o’z kuchi bilan jihozlashi mumkin. 
Maydonchalarda  gimnastika  shaharchasi  qurishni  tavsiya 
etamiz.  Shaharcha,  barcha  asosiy  jihozlardan,  ayniqsa,  osib 
qo’yiladigan  va  uzoq  vaqtga  mo’ljallangan  -  qotirilgan 
gimnastika  mashg’ulollari  o’tkazishga  mos  yoki  yordamchi 
jihozlardan  tashkil  topgan  bitta  to’plama  qilib  birlashtirgan 

---

52 
 
gimnastika  moslamalaridan  iborat  boMadi.  Bir  uchi  yerga 
kо’rnilgan,  balandligi  4,5-6,0  m,  yog’och  ustunga  yoki  temir 
tirgovuchlarga  mahkamlab  qo’yilgan  gorizontal  to’sin-  larga 
halqalar, xoda, arqonlar, langarcho’plar, gimnastika devorchalari, 
yakkacho’plar  (past  va  baland)  va  h.k.  buyumlar  o’matiladi. 
Boshqa (ko’chma) jihozlar maydonchada yuqoridagi tavsiyalarga 
asosan o’rnatiladi. 
Sakrash uchun va jihozlardan sakrab, yerga tushish uchun 
o’lchami  ko’pincha  2x3  m  bo’lgan  chuqur  kovlab,  uning  ustki 
qismiga  toza  qum  aralashtirilgan  qipiq  solib  qo’yiladi. 
Shuningdek,  yurish  va  yugurish  yo’lakchasi,  ko’chma  jihozlar, 
jihozlar, 
«zaxira»  yog’ochlar,  ko’prikchalar  va  h.k.lar 
saqlanadigan shiypon yoki xona, musiqa asboblari, dam oladigan 
o’rindiqlar saqlanadigan shiypon bo’hshi kerak. 
Bolalar 
gimnastika 
maydonchasida 
turli 
yoshdagi 
bolalarga  mo’ljallangan  jihozlar  ko’proq  bo’lishi,  ular  ichida 
tirmashib  chiqish  va  oshib  o’tish  uchun  muvozanat  saqlash 
mashqlari,  turli  o’yin  va  estafetalar  uchun  kerakli  jihozlar  ham 
bo’lishi lozim. 
Gimnastika 
maydonchasida 
guruhlar 
bilan 
umumrivojlantiruvchi,  erkin  va  turli  mashqlar  bajarishga  sharoit 
bo’lishi  darkor.  Maydonchaning  bu  qismini  sirti  (o’lchami  erkin 
mashq  bajariladigan  joydan  kichik  bo’lmasligi  lozim)  qum-
tuproqli  (yoki  yalang  yer)  bo’lishi  zarur,  chunki  o’t  o’stirilgan 
joyda  yomg’ir  va  shocking  tushganda  sirg’anchiq  bo’lib, 
gimnastika mashqlari bilan shug’ullanib bo’lmaydi. 
Gimnastika 
shaharchasi 
qayerda 
(shahar, 
qishloq, 
posyolka,  sog’lomlashtirish-sport  inshootida,  harbiy  qismlar, 
hordiq chiqarish, davolanish maskanlari va h.k.) joylashganligiga 
qarab,  unda  zovur,  xandaq  buyumlar  va  shu  singari  ayrim  tabiiy 
va  sun  ’iy  to’siqlarbo’lishi  mumkin.  Gimnastika  maydonchasi 
tevarak-atrofni  o’rab  turgan  manzara  tabiat  bilan  hamohang 

---

53 
 
bo’lsa, ko’kalamzorlashtirilsa, shug’ullanuvchilarning sog’lig’iga 
ijobiy  ta’sir  etadi,  kayfiyatini  ko’taradi.  Maydonchaga  yaqin 
joyda toza suvli chо’miladigan hovuz bo’lishi zarur. Maydoncha 
yaqiniga  shng’ullan  uvchilar  dam  olishi  uchun  o’rindiqlar 
qo’yiladi.  Toza  havoda  gimnastika  bilan  shug’ullanishning 
gigiyenik  ahamiyati  katta  ekanligini  hisobga  olib,  ta’lim 
maskanlarida 
jismoniy 
tarbiya 
darslarini,«Alpomish 
va 
Barchinoy»  sog’liq  darajasini  aniqlash  mezonlarini  topshirishga 
tayyorgarlik  va  boshqa  sog’lomlashtirish  mashg’ulotlarini  iloji 
boricha ochiq maydonchalarda o’tkazish maqsadga muvofiqdir.