Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

Surilish  o’yimi  (sirki)
  deb  ko’chki  natijasida  yonbag’irlarda  hosil  bo’lgan 
chuqurliklarga  aytiladi.  Ko’chkining  hosil  bo’lish  sharoitiga,  uning  turiga, 
geomorfologik  tuzilishiga  qarab,  ko’chki  o’yimining  shakli  va  chuqurligi  turlicha 
bo’ladi.  
 
Surilish  bazisi
  deb,  surilish  yuzasi  yonbag’irning  qiyalik  chizig’i  bilan 
kesishgan yeriga aytiladi.  
 
Uzilish devori
 deb, surilish yuz bergandan keyin surilish yuzasining ochilib 
qolgan qismiga aytiladi. Uzilish devorining balandligi bir necha metrdan bir necha 
o’n  metrga,  uzunligi  bir  necha  o’n  metrdan  to  bir  necha  yuz  metrgacha  boradi. 
Masalan,  Ohanganron  vodiysida  hosil  bo’lgan  Atchi  ko’chkisi  uzilish  devorining 
balandligi 30-40 metr bo’lib, uzunligi 600-700 metrga boradi.  
 
Ko’chki tanasi
 deb, qiyalik bo’ylab surilib tushayotgan tog’ jinsi massasiga 
aytiladi. Ko’chki tanasining hajmi turlicha bo’lib, ko’chgan massaning qalinligiga, 
ko’chki  hosil  qilgan  joyning  kengligiga  bog’liq.  Ko’chki  tanasi  hajmiga  qarab 
uning ta’sir doirasini aniqlash mumkin. Ko’chki tanasining relyefi, ko’pincha, tekis 
bo’lmay to’lqinsimon, egri-bugri bo’ladi.  
 
Agar ust qismida daraxt bo’lsa, u egilib, gohida sug’urilgan bo’ladi. Bunday 
daraxtlarni  mast  daraxt  deb  ataydilar.  Bu  daraxtlar  ko’chki  darakchilari 
hisoblanadi.  
 
Surilish  natijasida  hosil  bo’lgan  va  pog’onasimon  supachalardan  iborat 
bo’lgan maydonlar