Ўз жонига қасд қилиш хавфи харитаси

Хавф-хатар омили	Аниқланмади	Суст ифодаланган
Кучли ифодаланган
1.Биографик маьлумотлар
Аввал ўз жонига қасд қилишга уриниш бўлган	-0.5	+2	+3
Ота-оналарда ўз жонига қасд қилишга бўлган ўринишлар	-0.5	+1	+2
Ота–онадан бирининг ўлими ёки ажралиш	-0.5	+1	+2
Оиладаги меҳрибонликнинг етишмаслиги	-0.5	+1	+2
2. Долзарб низоли вазият
А-низоли тури
Катта киши (педагог, ота-она) билан низо	-0.5	+0.5	+1
Тенгдошлари билан низо, гуруҳ томонидан рад этилиш	-0.5	+0.5	+1
Яқин кишилари дўстлари билан узоқ давом этган низо	-0.5	+0.5	+1
Шахснинг ичидаги низо, юқори ички низо	-0.5	+0.5	+1
Ўз жонига қасд қилиш таҳдиди фикри	-0.5	+0.5	+1
Б-низоли вазиятнинг ҳарактери
Шунга ўхшаш низо(аввал ҳам бўлган)	-0.5	+0.5	+1
Низо ҳаётнинг бошқа соҳалари (ўқиш, соғлик, инкор этилган севги)даги кўнгилсизликлар билан боғлиқ	-0.5	+0.5	+1
Низоли вазиятнинг кутилмаган якуни, унинг оқибатларини кутиш	0.5	+0.5	+1
Г-низоли вазиятнинг эмоционал томони
Хафалик ҳисси	-0.5	+0.5	+1
Чарчаш кучсизлик ҳисси, лоқайдлик	-0.5	+0.5	+1
Низоли вазиятни, чорасизликни енгиб ўта олмаслик ҳисси	-0.5	+0.5	+1
3. Шахснинг тавсифи
А-Шахснинг иродавий соҳаси
Мустақиллик, қарорлар қабул қилишда қарамликнинг йўқлиги	-1	+0.5	+1
Қатьиятлилик	+0.5	+0.5	+1
Сабот	-0.5	+0.5	+1
Ўз мақсадига эришишга бўлган хоҳишнинг кучли ифодаланиши	-1	+0.5	+1
Б- шахснинг эмоционал соҳаси
Оғриқли иззатталаблик кўнгли нозиклик	-0.5	+0.5	+2
Ишонувчанлик	-0.5	+0.5	+1
Эмоционал ўзгаришлар (ўзининг ўйларида “туриб қолиш”, чалғишни билмаслик	-0.5	+1	+2
Эмоционал нотурғинлик (берқарорлик)	-0.5	+2	+3
Таьсирчан	-0.5	+0.5	+2
Эмоционал қарамлик, яқин ҳис-туйғули алоқаларга бўлган эҳтиётсизлик	-0.5	+0.5	+2
Ҳимоя механизмини яратишдаги паст лаёқат	-0.5	+0.5	+2
Муросасизлик	-0.5	+0.5	-1.5

S.A`zamovaning “O`z joniga qasd qilish xavfi xaritasi” (Л.Б. Шнайдер) metodikasi nomli maqolasiga
TAQRIZ
Ma’lumki, yosh avlodni jismonan baquvvat, ma’naviy ruhiy jihatdan sog’lom qilib tarbiyalash hozirgi kunning dolzarb muammolaridan biridir. Zotan, Prezidentimiz oila, mahalla, maktab va maktabgacha ta’lim bosqichidagi bolalar, o’quvchilar, talaba yoshlarni hozirgi kun talablariga javob bera oladigan darajada rivojlanishini har tomonlama ta’minlay oladigan barcha omillarni davr talabi asosida yangicha talablar shart-sharoitlarni har tomonlama yaratib beradi. Zotan, turli xil kasalliklarga uchragan nogironlar tasodifiy voqealarning salbiy ta’siri natijasida uchraydigan nuqsonlarni oldini olish, bartaraf qilish uchun barcha kasalliklarni kelib chiqish sabablarini aniqlash yangicha ilm-fan yutuqlari asosida o’rganish borasida tibbiy sohadagi ilmiy yutuqlarga asoslanib ularni davolash,oldini olish maqsadida juda katta yutuqlar, kashfiyotlar, yangiliklar yaratilmoqda. Shu boisdan ham, suitsid kasalligining kelib chiqish sabablarini oldini olish va ularni bartaraf qilish jarayonidagi fanlararo hamkorlik natijasida qo’lga kiritilgan ilg’or tajribalar bilan bir qatorda tibbiyot, psixologiya, nevrologiya, patalogiya, psixiatriya, psixoprofilaktika fanlari o’rtasidagi hamkorlik natijasida yaratilgan yangi metodlar, metodikalarga asoslanib suitsid kasalligining asosini tashkil etadigan mexanizmlarini o’rganish yo’li bilan quyidagi metodikalarga asoslanib, uning oldini olish, bartaraf qilish hamda fanlararo profilaktika xizmatini tashkil etish maqsadga muvofiq.
Hozirda dolzarb bo`lib turgan masalalrdan biri O`smir qizlarda suitsidal xulqini tashxislash, diagnostika qilishdir. Maqola muallif ham ushbu masalaga astoydil yondashgan. Maqola muallifi amalga oshirgan ish amaliyotchi psixologlarning faoliyatlarida muhim metodik tavsiya hisoblanadi. Muallif o`z oldiga qo`ygan maqsadga erisha olgan.
Taqrizchi M.Xalilova
Navoiy “Pedagogika va psixologiya”
kafedrasi dotsenti