Z ibodullayev

anesteziya deb  ataladi.  H ech  qanday tashqi ta ’sirlarsiz tanada  nina 
sanchgandek,  uvishgandek,  teri  tortishgandek,  badanda  chum oli
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

yurgandek kabi turli xil sezgilarning paydo bo'lishiga paresteziyalar 
deyiladi.  T an ad a  kuzatiladigan  og‘riqlar  teri  sezuvchanligining 
buzilishida alohida o ‘rin kasb etadi.  C hunki og‘riqlar odam ga tanada 
paydo bo‘lgan yoki qo‘zg‘algan kasallik haqida axborot yetkazuvchi 
omil hamdir.  Demak, u himoya vazifasini ham  bajaradi.  Bu og'riqlar 
periferik  nervlar,  nerv  chigallari,  orqa  miyaning  orqa  ildizchalari, 
vegetativ tugunlar,  ko‘ruv do‘ngligi, orqa markaziy pushta zararlan- 
ganida  yoki  ortiqcha  ta ’sirlantirilganda  kuzatiladi.  K o'rib  turga- 
nimizdek,  teri  sezuvchanligi  buzilishlari  tu rli-tu m an  b o ‘lib,  ular 
asosan asab kasalliklarida ko‘p kuzatiladi va nevrologiya darsliklarida 
batafsil  yoritilgan.  M ushak-bo‘g ‘im  sezgilarining  buzilishi,  teri 
sezuvchanligining  buzilishiga  qaraganda  kam roq  kuzatiladi.  Bunda 
bem or ko‘zini yumgan holda bo‘g‘im larda qilingan sust harakatlarni 
sezmaydi.  M urakkab  sezgining  buzilishlaridan  bo'lm ish  astereog- 
noziyada  bem or ko‘zini  yumgan  holda  q o ‘liga  q o ‘yilgan  narsalarni 
paypaslab aytib bera olmaydi, ko‘zi ochiq holatda esa ularni bemalol 
ayta oladi.
K o‘ruv analizatorining buzilishlari haqida so‘z yuritadigan bo ‘l- 
sak,  isteriyada kuzatiladigan ko‘rishning to ‘satdan pasayib ketishini 
alohida ta ’kidlash zarur.  Bunda ko‘ruv yo'llarida organik buzilishlar 
kuzatilmaydi,  lekin  bem orning  ko‘zi  k o ‘rm aydi  yoki  xira  k o ‘radi. 
Bu holat qattiq hissiy zo‘riqish oqibatida miya p o ‘stlog‘ining m a ’lum  
qismlarida turg‘un qo‘zg‘alishning paydo bo‘lishi bilan tushuntiriladi. 
Ko‘ruv analizatorining retseptor qism idan tortib to m arkaziy qismi- 
gacha  bo‘lgan  zararlanishlar  ko‘rishning  turli  xil  buzilishlari  bilan 
kechadi.  K o'ruv yo'llarining xiazmagacha bo'lgan qismi zararlansa,