Z ibodullayev

Birinchidan,
 og‘riq y o ‘qolgandan keyin  (odatda 4—5 kundan 
keyin) bemorlar vrachga qatnamay qo‘yadi. 
Ikkinchidan,
  radikulitning 
o 'tk ir  davrida  hamma  vaqt  hani  nevrologik  belgilar  bo‘lavermaydi. 
Uchinchidan,
  boshqa  psixogen  og‘riqlardan  farqli  o ‘laroq,  beldagi 
ogVriqni  har  qanday  bem or  «radikulit»  deb  qabul  qiladi  va  bu 
kasallikda qilinadigan choralardan voqifbo‘ladi  (hozir men doktorga 
borsam,  novokainli  blokada  qiladi,  belga  issiq  buyuradi,  voltaren 
qiladi). Albatta, ana shu va shunga o‘xshash muolajalardan keyin bemor 
tuzalib  ketadi.  Bunday paytlarda  radikulitning haqiqiy yoki  psixogen 
xususiyatga  ega  ekanligini  aniqlash  vrach  uchun  ham   qiyin  bo‘lib 
qoladi.  Chunki belida qattiq og'riqdan shikoyat qilib kelgan bemorga 
har qanday vrach darrov yordam  ko‘rsatishga va uni og‘riqdan tezroq 
xalos  qilishga  intiladi.  Bularning  hammasi  og‘riq  kelib  chiqishining 
asosiy sababini  aniqlash  imkonini  pasaytiradi.
Aksariyat  hollarda  «surunkali  radikulitning  zo‘rayishi»  diagnozi 
q o ‘yilgan bemorlarda nevrologik anamnez bilan birgalikda psixologik 
anam nez  ham  to ‘planganda,  og‘riqning  paydo  bo‘lishi  bilan  ruhiy 
zo'riqish orasida bog‘liqlikni topish mumkin.  Psixogen radikulalgiyalar 
uchun og‘riqning yilning m a’lum bir oyida yoki masvumda (masalan, 
kuz  kelishi  bilan)  paydo  bo'lishi  xosdir.  Bitta bem or  6  yildan  buyon 
mezon kirdi deguncha belida og‘riq paydo bo‘lishidan shikoyat qilgan. 
Lekin unda organik nevrologik belgilar kuzatilmagan.  Biroq psixogen 
radikulalgiyalar  dastlab  haqiqiy  radikulit  bo‘lgan  bemorlarda  ko‘p 
uchrashini ham e’tiborga olish kerak.  Ba’zan vrachning o‘zi xohlama- 
gan  holda  bem orda  yatropatiyani  yuzaga  keltiradi,  ya’ni  bemor 
radikulit bilan xastalanadi,  davolanadi va vrachdan  «belni  issiq tutib 
yurish,  og‘ir  narsa  ko‘tarmaslik,  og‘riq  paydo  bo‘lganda,  darhol 
doktorga  murojaat  qilish»  kabi  ko‘rsatmalar oladi.  Bu  maslahatlarga 
ayniqsa,  nevrasteniya yoki psixoasteniyaga chalingan bemorlar qattiq 
rioya qiladi va oqibatda ularda  «kutish  sindromi»  rivojlanadi.  Bu o ‘z 
vaqtidaipoxondriyaning shakllanishigaolib keladi:  bem or  tanasidagi 
har qanday og'riqqa,  hatto b o ‘g‘inlarda kuzatiladigan shaqillashlarga 
ham   ortiqcha  e’tibor  bera  boshlaydi.  Natijada,  psixogen  og‘riqlar 
paydo bo‘ladi yoki yanada  zo‘rayadi.
Psixogen  radikulalgiyalar  ichida  ayniqsa,  bo‘yin  sohasida  joy- 
lashgan og'riqlar alohida o ‘rin tutadi.  Bemorlar,  odatda,  nevropatolog 
tom onidan  bo‘yin umurtqalarini  rentgen qilib  kelishga jo ‘natiladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Yoshi  30—40  dan  oshgan  bem orlarda  b o ‘yin  um urtqalarida 
osteoxondrozning dastlabki belgilari aniqlanadi va b o ‘yin sohasidagi 
og‘riqlar  rentgendagi  o ‘zgarishlar  bilan  b o g'lanadi.  V aholanki, 
rentgenogrammadagi o‘zgarishlar ham m a vaqt ham kasallik belgilari 
bilan mos kelavermaydi.  Osteoxondroz bir-ikki haftada tuzaladigan 
kasallik  emas,  am m o  bo'yin  sohasidagi  og‘riqlarni  aynan  «osteo­
xondroz»  bilan  bog'lagan  bem or,  psixoterapevtik  m uolajalardan 
yoki  platseboterapiyadan  keyin  bir  hafta  ichida  tuzalib  ketadi.  Bu 
holat  bem orda