Z. E. Azimova adu, Maktabgacha ta’lim fakulteti dekani, P. f d., dotsent

«CHARHPALAK» METODI
Metodning maqsadi: ta’lim oluvchilarda muayyan mavzu bo‘yicha o‘zlashtirilgan axborotlarni analiz-sintez qilish, baholash va mustaqil-ijodiy ishlash ko‘nikmalarini shakllantirishga xizmat qiladi.
Metodni amalga oshirish tartibi:
1-bosqich. Talabalar to‘rt kishidan iborat kichik guruhlarga bo‘linadi va ularga aniq mavzu bo‘yicha tayyorlangan tarqatma materiallar tarqatiladi;
2-bosqich. Berilgan harakat hususiyatlari ichidan o‘zlari to‘g‘ri deb topgan harakatni ko‘rsatilgan kataklar ichiga maxsus belgilar (+, -, X, Y) bilan belgilash tushuntiriladi;
3-bosqich. Har bir guruh a’zosi individual tarzada ko‘rsatilgan kataklarga o‘z javoblarni belgilaydi va o‘qituvchi navbatdagi bosqichda guruhlarning javoblar varaqasini soat strelkasi tartibida almashtiradi;
4-bosqich. Bu harakat to har bir guruhning dastlabki ishi o‘ziga qaytib kelguniga qadar takrorlanadi. Tarqatma materiallar o‘z egalariga etib kelganidan so‘ng o‘qituvchi to‘g‘ri javoblarni o‘qib eshittiradi.
5-bosqich. Talabalar to‘g‘ri javoblarni dastlabki belgilari bo‘yicha tekshirib, har bir to‘g‘ri javobni «1» ball bilan baholaydilar.
6-bosqich. Trening yakunida o‘qituvchi baholash mezonini o‘qib eshittiradi va har bir talaba o‘z-o‘zini baholaydi. (Masalan, harakatlar 20 ta bo‘lsa, bunda: 18-20 to‘g‘ri javob uchun «a’lo», 15-17 ta to‘g‘ri javob uchun «yaxshi», 12-14 ta to‘g‘ri javob uchun «qoniqarli» baho beriladi.)
Namuna
Shaxs sifatlar tuzilishi

№	Harakat Hususiyatlari	Temperament sathi	SHaxsga yo‘nalganlik sathi	Psixik jarayonlar sathi	SHaxs tajribasi sathi
	Sezgi			+
	Bilim				+
	Melanxolik	+
	Qiziqishlar		+
	Diqqat			+
	Xolerik	+
	Ehtiyojlar		+
	Xotira			+
	Malaka				+
	Sangvinik	+
	Idrok			+
	Ko‘nikma				+
	Hayol			+
	Tafakkur			+
	Flegmatik	+
	Odat				+
	Iroda			+
	Qobiliyat			+
	Munosabat		+
	Atrof-muxit		+

Ilova: 18-20 ta to‘g‘ri javob «a’lo»;

15-17 ta to‘g‘ri javob «yaxshi»;
12-14 ta to‘g‘ri javob «qoniqarli».
BAHOLASH MEZOHI
“Ijtimoiy pedagogika” fanidan talabalar bilimini baholash mezoni

NAZORAT TURLARINI O’TKAZISH TARTIBI

1. Oraliq nazoratni o`tkazish tartibi:

Ushbu nazorat turi auditoriyada potok yoki akademik guruhdagi barcha talabalar ishtirokida quyidagi shakllarda o`tkaziladi:

• 
  yozma ish.
  

2. Yakuniy nazoratni o`tkazish tartibi:
Ushbu nazorat turi auditoriyada potok yoki akademik guruhning barcha talabalari ishtirokida “yozma ish” tartibida o`tkaziladi. Jami variantlar soni 30 ta. Har bir variant 3 ta nazariy savoldan iborat.

“ Ijtimoiy pedagogika ” fani bo‘yicha reyting jadvallari, nazorat turi, shakli, soni hamda har bir nazoratga ajratilgan maksimal ball, shuningdek joriy va oraliq nazoratlarining saralash ballari haqidagi ma’lumotlar fan bo‘yicha birinchi mashg‘ulotda talabalarga e’lon qilinadi.

Fan bo‘yicha talabalarning bilim saviyasi va o‘zlashtirish darajasining Davlat ta’lim standartlariga muvofiqligini ta’minlash uchun quyidagi nazorat turlari o‘tkaziladi:
Oraliq nazorat (ON) – semestr davomida o‘quv dasturining tegishli (fanning bir necha Modullarini o‘z ichiga olgan) bo‘limi tugallangandan keyin talabaning nazariy bilim va amaliy ko‘nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Oraliq nazorat shakli (yozma, og‘zaki, kollokvium, test va hokazo) o‘quv faniga ajratilgan umumiy soatlar hajmidan kelib chiqqan holda belgilandi;
Yakuniy nazorat (YaN) – semestr yakunida muayyan fan bo‘yicha nazariy bilim va amaliy ko‘nikmalarni talabalar tomonidan o‘zlashtirish darajasini baholash usuli. Yakuniy nazorat asosan tayanch tushuncha va iboralarga asoslangan “Yozma ish” shaklida o‘tkaziladi.

“Umumiy pedagogika” fanidan nazorat turlarini o’tkazish tartibi va baholash mezoni

№	Talabalar bilimini baholash mezoni	ON ballari		YaN ballari
		Maks	ON	Maks	Ya
1	talaba mustaqil xulosa va qaror qabul qiladi, ijodiy fikrlay oladi, mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo’llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib bеradi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega dеb topilganda	5	5	5	5
	Jami	5	5	5	5
2	talaba mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo’llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib bеradi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega dеb topilganda — 4 (yaxshi) baho;	4	4	4	4
	Jami	4	4	4	4
3	talaba olgan bilimini amalda qo’llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib bеradi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega dеb topilganda — 3 (qoniqarli) baho;	3	3	3	3
4	talaba fan dasturini o’zlashtirmagan, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunmaydi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega emas dеb topilganda — 2 (qoniqarsiz) baho bilan baholanadi.	2	2	2	2

1. Oraliq nazoratni o`tkazish tartibi:

Ushbu nazorat turi auditoriyada potok yoki akademik guruhdagi barcha talabalar ishtirokida quyidagi shakllarda o`tkaziladi:

• 
  og’zaki so’rov.
  

2. Yakuniy nazoratni o`tkazish tartibi:
Ushbu nazorat turi auditoriyada akademik guruhning barcha talabalari ishtirokida 2-semestrda “Yozma ish” tartibida o`tkaziladi. Jami variantlar soni 30 tadan. Har bir variant 4 ta savoldan iborat.

Yakuniy nazoratda “Yozma ish”larni baholash mezoni

Yakuniy nazorat “Og’zaki so’rov ” shaklida amalga oshirilganda, sinov ko‘p variantli usulda o‘tkaziladi. Har bir variant 4 ta nazariy savol-topshiriqdan iborat. Nazariy savollar fan bo‘yicha tayanch so‘z va iboralar asosida tuzilgan bo‘lib, fanning barcha mavzularini o‘z ichiga qamrab olgan.
Har bir nazariy savolga yozilgan javoblar bo‘yicha o‘zlashtirish ko‘rsatkichi 5 baho oralig‘ida baholanadi. Amaliy topshiriq ham 5 baho oralig‘ida baholanadi. Talaba maksimal 5 baho to‘plashi mumkin.
Yozma sinov bo‘yicha umumiy o‘zlashtirish ko‘rsatkichini aniqlash uchun variantda berilgan savollarning har biri uchun yozilgan javoblarga qo‘yilgan o‘zlashtirish baholari qo‘shiladi va yig‘indi talabaning yakuniy nazorat bo‘yicha o‘zlashtirish bahosi hisoblanadi.
Nazorat turlarini o’tkazish bo’yicha tuzilgan topshiriqlarning mazmuni talabaning o’zlashtirishini xolis (ob’ektiv) va aniq baholash imkoniyatini berishi shart.
Mazkur fanni o’qitish jarayonida ta’limning zamonaviy metodlari, pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari qo’llanilishi, jumladan:

• 
  o’quv faniga tegishli ma’ruza darslarida zamonaviy kompyuter texnologiyalari yordamida prezentatsion va elektron-didaktik texnologiyalardan, shuningdek, audio va videotexnikalardan;
  
• 
  fan boyicha o’tkaziladigan amaliy mashg’ulotlarida zamonaviy kompyuter texnologiyalaridan, DVD, video va audio foydalanish nazarda tutilgan.
  

Talabalar ON dan to‘playdigan ballarning namunaviy mezonlari

№	Talabalar bilimini baholash mezoni		ON ballari			YaN ballari
			Maks	ON		Maks	Ya
1	talaba mustaqil xulosa va qaror qabul qiladi, ijodiy fikrlay oladi, mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo’llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib bеradi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega dеb topilganda	5		5	5		5
	Jami	5		5	5		5
2	talaba mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo’llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib bеradi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega dеb topilganda — 4 (yaxshi) baho;	4		4	4		4
	Jami	4		4	4		4
3	talaba olgan bilimini amalda qo’llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib bеradi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega dеb topilganda — 3 (qoniqarli) baho;	3		3	3		3
4	talaba fan dasturini o’zlashtirmagan, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunmaydi hamda fan (mavzu) bo’yicha tasavvurga ega emas dеb topilganda — 2 (qoniqarsiz) baho bilan baholanadi.	2		2	2		2

Yakuniy nazoratda “Yozma ish”larni baholash mezoni

Yakuniy nazorat “Yozma ish” shaklida amalga oshirilganda, sinov 30 variantli usulda o‘tkaziladi. Har bir variant 3 ta nazariy savol topshiriqdan iborat. Nazariy savollar fan bo‘yicha tayanch so‘z va iboralar asosida tuzilgan bo‘lib, fanning barcha Modullarini o‘z ichiga qamrab olgan.
Yozma sinov bo‘yicha umumiy o‘zlashtirish ko‘rsatkichini aniqlash uchun 3 ta nazariy variantda berilgan savollarning har biri uchun yozilgan javoblarga qo‘yilgan o‘zlashtirish 2,3,4,5, baholarda belgilanadi.

Dasturning informatsion-uslubiy ta`minoti

Mazkur fanni o‘qitish jarayonida ta`limning samarali texnologiyalari, interfaol metodlari va axborot-kommunikatsion texnologiyalari qo‘llanilishi nazarda tutilgan:
- fanning barcha bo‘limlariga tegishli ma`ruza mashg‘ulotlarida zamonaviy axborot texnologiyalari yordamida slayd va elektron-didaktik texnologiyalardan foydalanish;
- seminar mashg‘ulotlari jarayonida ijtimoiy-pedagogik metodlar (harakatga ko‘niktirish, mustahkamlash, hamkorlik, baholash, o‘z-o‘zini amalga oshirish, mehnat terapiyasi, guruh terapiyasi, maqom o‘zgarishi) qo‘llaniladi.

Didaktik vositalar

Jihozlar va uskunalar, moslamalar: elektron doska - Hitachi, LCD-monitor, elektron ko‘rsatgich (ukazka).
video-audio uskunalar: video va audiomagnitofon, mikrofon, kolonkalar.
kompyuter va multimediali vositalar: kompyuter, Dell tipidagi proyektor, DVD-diskovod, Web-kamera, video-ko‘z (glazok)