Mehnat amaliyoti asosan, 3 bosqichda tashkil etiladi:
1-bosqich. Tayyorgarlik jarayoni.
2-bosqich. Asosiy davr-ishlab chiqarish topshiriqlarini bajarish.
3-bosqich. Yakuniy.
Tayyorgarlik davrida quyidagi tadbirlar amalga oshiriladi:
Amaliyot o‘tkaziladigan ob’yektlar
– davlat, xususiy, qo‘shma, shaxsiy
korxonalar tanlanadi va rasmiylashtiriladi; kirish, mehnat xavfsizligi yo‘l-yo‘riqlari
o‘tkaziladi. Texnika, elektr, yong‘in, suv, gaz xavfsizligi qoidalarini o‘rganiladi,
sanitariya-gigiyena qoidalari bilan tanishiladi.
Mehnat amaliyoti dasturi
tuziladi, ushbu tadbir amaliyotning asosiy hujjati
bo‘lib, u quyidagi qismlardan iborat:
1) umumiy qoidalar;
2) amaliyotning maqsadi va vazifalari;
3) bajariladigan ishlarning turlari va mazmuni,;
4) o‘quvchi ishchi guruhlarining korxona ishlab chiqarish bo‘limlari bo‘ylab
harkatlanish chizma-grafigi’
323
5) amaliyotchilarni yakka tartibdagi ishlab chiqarish jamoat topshiriqlarining
mavzulari rejasi,;
6) xo‘jalik yuritishning ilg‘or usullari bilan xalq hunarmandchiligi
ustalarining ilg‘or ish tajribalari bilan tanishishning mavzuli rejasi;
7) amaliyot davrida o‘tkaziladigan ishlab chiqarish sayoxatlarining maqsad
va vazifalari, ob’yektlarini belgilash;
8) amaliyot davrida foydalaniladigan o‘quv, uslubiy, pedagogik, psixologik,
texnikaviy, texnologik, ilmiy-ommabop adabiyotlar, tavsiyanomalar, tezkor va
yo‘llanma hujjatlar va xaritalarning turlari va xillarini tanlash, saralash;
9) amaliyot davrida amalga oshiriladigan pedagogik nazoratning
rejalashtirilishi;
10) hisobotga qo‘yiladigan talablar ishlab chiqiladi.
Amaliyotni o‘quvchilarning yosh, aqliy, individual, psixofiziologik,
maxalliy va milliy xususiyatlarini hisobga olgan holda qo‘yidagi kovrinishlarda
tashkil etish tavsiya etiladi:
1. o‘quvchilar mehnat uyushmasi tarkibida;
2. Qishloq-guruh shaklida;
3. Korxonada katta ishlab chiqarish brigadasi tarkibida o‘quvchilar guruhi
shaklida;
4. Oilaviy, hunarmand-shogirdlik ko‘rinishida.
Mehnat amaliyotining asosiy davrida, ya’ni ishlab chiqarish, topshiriqlarni
bajarish bosqichida o‘quvchilar korxonasining mazkur bo‘limidagi turli
maxsulotlarni ishlab chiqarish texnologiyasi bilan, turli xil texnika vositalari bilan,
mexanizmlar, jihozlar, asboblar, moslamalar va qurilmalar bilan tanishadilar. Turli
xil mehnat qurollari bilan munosabatda bo‘lish jarayonida ularning tuzilishi,
muhim va havfli sohalari, himoya vositalar bilan, yakka tartibdagi himoyalanish
vositalari bilan, maxsus ish kiyimlari, asbob-uskunalarni hamda materiallarni
saqlash qoidalari bilan tanishadilar. Mehnat amaliyoti vaqtida quyidagi yo‘l-
yo‘riqlar o‘tkaziladi:
1. Kirish;
324
2. Joriy;
3. Xavfsizlik;
4. Yozma;
5. Yakuniy yo‘l-yo‘riqlar.
Do'stlaringiz bilan baham: |