Z. D. Rasulova, Sh. H. Quliyeva, A. R. Jo‘rayev texnologiya fanini o‘qitish metodikasi

Nazorat uchun savollar:

---

313 
1. Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining sinfdan tashqari ishlar (to‘garak) ishlar 
rejasi qanday tuziladi? 
2. Texnik to‘garaklarda o‘quvchilarning ijodiy ko‘nikmalarini shakllantirish 
usullari qanday amalga oshiriladi? 
3. Texnologiya fanidan qanday to‘garaklar mavjud? Misollar keltiring. 
4. Ommaviy tadbirlar kim tomonidan amalga oshiriladi? 
5. Ko‘rgazmali ishlarga qo‘yiladigan pedagogik talablar qanday? 
30-Mavzu. Texnologiya fanida yo‘nalishlar bo‘yicha o‘qitishning o‘ziga xos 
xususiyatlari 
 
Tayanch so
‘
zlar:
“Servis xizmati” yo
‘
nalishi mazmuni, “Texnologiya va 
dizayn” yo
‘
nalishi mazmuni, “Qishloq xo
‘
jaligi asoslari” yo
‘
nalishi mazmuni. 
30.1. “Sers xizmati yo‘nalishi bo‘yicha o‘qitishning o‘ziga xos xususiyatlari” 
Mehnat ta‘limi “Servis xizmati” yo‘nalishi texnik-texnologik 
ta’minotini
 
bo‘yicha har bir o‘quv ustaxonasi kamida 25 ish o‘rniga mo‘ljallangan 
bo‘lishi zarur. 
Texnologiya ta’limi “Servis xizmati” yo‘nalishi texnik-texnologik 
ta’minotini asosida elektr blokirovka qurilmalar bilan jihozlangan bo‘lishi lozim.
Tikuvchilik dastgohlari himoya qiluvchi to‘rlar, alohida o‘rindiq va asboblar 
xiliga ega bo‘lgan planshet bilan ta’minlanishi kerak. Tikuv mashinalarning va 
boshqa asbob-uskunalarning o‘quvchilar uchun ish vaqtida xavfli bo‘lgan qismlari 
himoya jihozlari bilan to‘sib qo‘yilgan bo‘lishi kerak.
Maktab tikuvchilik ustaxonasida tikuv mashinalarining sanoatimiz hozir 
ishlab chiqarayotgan hamma nushalari bo‘lishiga mumkin qadar harakat qilishi 
lozim, bu shuning uchun zarurki, o‘quvchi qizlarimiz faqat hamma xil tikuv 
mashinalari bilan tikishni o’rganibgina qolmay, balki u mashinalarni sozlashni, 
yengil-yelpi buzilib qolganda tuzatishni, ularga qarab turishni ham o‘rganib 
olsinlar. Tikuvchilik ustaxonalarining tashkil etilishi va rejalashtirilishi, turli 
uskunalar miqdori, xonaning sathi yengil sanoat va maishiy xizmat ko‘rsatish 

---

314 
korxonalari uchun qanday ixtisosdagi (erkaklar va o‘g‘il bolalar kostyumi, erkaklar 
va o‘g‘il bolalar paltosi, ayollar va qizlar kostyumi, ayollar va qizlar paltosi, 
ayollar va qizlar ko‘ylagi va h. k. tikadigan) tikuvchilar tayyorlanishiga bog‘liq 
bo’ladi
1
. 
Qo‘l 
mehnatining 
ulushi 
kamroq 
bo‘lgan, 
ishlab 
chiqarish 
ixtisoslashtiriladigan ishlab chiqarishni tashkil etishning ilg‘or shakllari zamonaviy 
uskunalar joriy etiladigan ommaviy tarzda kiyim tikuvchi korxonalar uchun 
ishchilar tayyorlash kasb-hunar kollejlarida o’quv ustaxonalarini hisoblab chiqishni 
va ularni joylashtirishni fabrikalarning ishlab chiqarish sexlari qiyofasiga va 
turlariga yaqinlashtiradi, lekin bunda o‘quv maqsadlarini ham - masalan, mashq 
ishlarini o‘rganish, ixtisos egallash, mehnat taqsimoti masalalarini o‘rganish va h. 
k. davrlardagi maqsadlar ham hisobga olinadi.
Tikuvchilik sanoatida asosan to‘g‘ri burchak shaklidagi ish o‘rinlari 
qo‘llanib, ularning o‘lchamlari ularga o‘rnatiladigan uskunalar gabaritiga va ishlov 
beriladigan buyum gabaritiga bog‘iq bo‘ladi.