‘z b e k ist 0n r espublik asio liy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Hunarmandchilik va savdo-sotiq. 
Qadimgi Eronda dehqon- 
chilik va chorvachilik bilan bir qatorda hunarmandchilik va savdo 
-sotiq rivoj topgan edi. Chunki dehqonehilik va chorvachilik, hu- 
narmandchilik va savdo-sotiq bilan chambarchas bog'liq bo'lgan. 
Eroniylar yilqiehilikka alohida e ’tibor berganlar. Makedoniyalik 
Aleksandr Erondan O 'rta Osiyoga o'tayotganda yaylovlarda o'tlab 
yurgan minglab yilqi uyurlari va qulunlarini ko'rganligi tarixiy 
manbalarda yozib qoldirilgan.
Eron hunarmandchiligining eng qadimgi tarmoqlaridan biri 
kulolchilikdir. Qadimgi kulollar loyni pishitib undan har xil sopol 
b u y u m lar-k o 'za, xum. xumcha, qozon, tovoq, xurmacha, piyola va 
tog'ora yasaganlar. Ularning ustini jim jim ador naqshlar bilan beza- 
ganlar. Ichi va sirtini har turli bo'yoqlarga bo'yashgan. Idishlarning 
sirtiga odam. hayvon, parranda va o'sim lik barglarning tasvirlarini 
ishlaganlar. To'qimachilik ham Qadimgi Eron hunarmandchiligi­
ning muhim tarmoqlaridan biri bo'lgan. To'quvchilar zig'ir poya- 
si, jun va ipak qurti pillasidan ip yigirib maxsus dastgohlarda har 
xil matolar to'qigan. Bu matolardan esa engil-bosh, uy j:ihozlari va 
ro 'zg 'o r buyumlari tikkanlar.
Eron tog'laridan mis, qalay, qo'rg'oshin, temir va oltin qazib 
olish ham uzoq o'tm ishga borib taqaladi. Temirchi ustalar temir- 
dan omoch tishi, o'roq, pichoq, xanjar, ketmon, qalqon, nayza.
245

---

nayza uchlari, kamon o'qi paykonlari, qalqon kabi urush qurollari 
yasashgan.
Qadimgi Eronda dehqonchilik, chorvachilik va hunarmand- 
chilikning rivojlana borishi natijasida ortiqcha mahsulotlar ishlab 
chiqarilgan. Ortiqcha mahsulotlar mamlakatning ichki bozorida va 
tashqi bozorlarida sotilgan yoki buyumlarga almashtirilgan.
M.av. VII-1V asrlarda Eronda tashqi savdo ham rivoj topib. 
savdogarlar Ikki daryo oralig'i, Kichik Osiyo, Misr, O 'rta Osiyo. 
Arabiston. Kavkaz. Hindiston va 0 ‘rtayer dengizi atrofidagi dav- 
latlar bilan qizg‘in savdo olib borganlar. Ichki va tashqi savdo ish- 
larida eshak, xachir, ot va tuya karvonlaridan keng foydalanganlar.
Tashqi savdo ham suv, ham quruqlik y o ii orqali olib borilgan. 
Eronning Suza shahridanLidiyaning Sard shahrigacha.,Shohyo'li" 
o ‘tkazilgan edi. Undan Eron shaharlaridan atrof mamlakatlarga 
savdo-karvon yoMlari taralgan edi. Karvon yo'lining har yer, bar 
yerida bekatlar, mehmonxonalar, sardoba - suv saqlagichlar, koriz- 
lar, karvonsaroylar va rabotlar bunyod etilgan. Yo'Ilar serqatnov 
bo'lib, uni shohning otliq navkarlari - posbonlari doimo nazorat 
qilib yurardilar.
Hunarmandchilik va savdo-sotiq davlatga juda katta boylik olib 
kelar edi.