Yuristning nutq

1 Husayn Voiz Koshifiy. Futuwatnomai Sultoniy yoxud javonmarlik
tariqati. A.Qodiriy nomidagi xalq merosi nashriyoti. T.: 1994, 51-bet.
121

---

ehtirom bilan tilga olingan mashhur notiqlardan bin. Husayn 
Voiz Koshifiy notiq sifatida o‘sha davrda eng mashhur kishilardan 
bo‘lishi bilan birga, o‘z davrining zabardast olimi, astronomi, 
matematigi, shoiri ham edi. Alisher Navoiy o‘zining 
“Majolis
un-nafois
"asarida u haqda quyidagilami qayd etadi: “Mavlono 
Husayn Voiz — “Koshifiy” taxallus qilur, Sabzavorliqdur. Oz 
fan bo‘lg‘aykim, daxli bo‘lmag‘ay, xususan, va’z, insho va 
nujumki, aning haqqidur va har qaysisida mutaayyin va mashhur 
ishlari bor va musannafotidin bin 
«Javohir ut-tafsir»
durkim, 
«Al-baqara»
surasin bir mujallad bitibdurkim, munsifi qat’ bila 
yuz jo‘z bo‘lg‘ay».
Husayn Voiz Koshifiy Qur’oni karimdagi birgina 
«Al
baqara»
surasiga yuz bosma taboq hajmdagi tafsir yozgan. Mana 
shu ma’lumotning o‘zi ham Husayn Voiz Koshifiyning ulug‘ 
bir donishmand, katta bir notiq ekanligidan dalolatdir.
Husayn Voiz Koshifiy nutqlarining t a ’sirchanligi, 
jozibadorligi haqida uning o‘g‘li Faxriddin Ali Safiy 
«Latoyifut
tavoyif»
nomli asarida quyidagilami eslaydi: «Kunlaming birida 
ahli majlisga Mavlono Sayid G ‘iyosiddin degan mashhur so‘z 
ustasi kechikib kelgan. Bu majlisga Abdurahmon Jomiy ham 
tashrif buyurgan ekan. Sayid G ‘iyosiddin kirib kelishi bilan 
Jomiy undan so'rabdi:
— Nechuk kechikdingiz, mavlono G ‘iyosiddin?
- Meni ma’zur tuting, ustod, - debdi G ‘iyosiddin, — 
kelayotgan edim, masjidi jome’da Husayn Voiz Koshifiy nutq 
so‘zlayotgan ekan, shunga mahliyo bo‘lib qolibman”. Husayn 
Voiz Koshifiyning nutqlari jozibadorligi bilan har qanday 
kishini jalb qila olgan.
Husayn Voiz Koshifiy axloq, tarix, tasawuf, nujum, 
riyoziyot, fiqh sohalariga doir bir qator asa~lar yaratgan. 
Uning