Yurak qon-tomir kasalliklari xaqida malumot. Davolash jismoniy tarbiyasi

Xafaqon (gipertoniya) kasalligi

Gipertoniya yurak tomir kasalliklari ichida keng tarqalgan xastalikdir. Uni

birinchi marta bobokalonimiz Abu Ali Ibn Sino bemor qon tomirini paypaslabko`rib aniqlagan qon tomir (puls) ning to`liq va tarang ekanligini kuzatgan.

Kasallikning asosiy belgilardan birini bosimini ortishi bo`lib, bu xalat ko`pincha

asab tizimining qo`zg’alishi, taranglashuvi, kuchli xayajonlanish tufayli yuzaga

kelishidan Ibn Sino bu kasallikni "Xafaqon" xastaligi deb atagan..

Xafaqonlikni 3 darajasi farq qilinadi:

1-darajasi. Qon bosimi 160/95-180/105 mm. sim. ustunigacha ortishi.

Bunda bosh og’rig’i, boshda shovqin va uyquni buzilishi sodir bo`ladi.

2-darajasi. Bunda qon bosimi 200/115 mm. sim. ustunigacha oshadi. Bunda

birinchi darajadagi qon bosimi oshishining barcha belgilari (simptomlari) yanada

chuqurlashadi. Bunga yana bosh aylanish va yurak soxasida og’riq paydo bo`ladi.

3-darajaci. Qon bosimi 230/130 mm. sim. ustunigacha va undan yuqorini

tashqil etadi. Qon tomirlarni organik zararlanishi, aterosklerozlar vujudga keladi,

juda ko`p organlarda distrofik o`zgarishlar qon aylanish etishmasligi,

stenokardiya. Bu darajada qon oshishi natijasidan so`ng ko`p xollarda infarkt

miokardi miyaga qon quyilishi (insult), buyrak etishmovchiligi vujudga keladi.