Yuqumli kasalliklarning umumii xususiyatlari

Immunitet turlari. Immunitet 2 turga bo‘linadi:

1. Tug‘ma immunitet – onadan bolaga beriladi. Lekin bu immunitet bolaning birinchi yoshidayoq, hatto birinchi oylaridayoq o‘z kuchini yo‘qotadi.

2. Odam hayoti davomida orttirilgan immunitet.

Orttirilgan immunitet o‘z navbatida 2 turga bo‘linadi:

1) orttirilgan tabiiy faol immunitet. Odam biron bir yuqumli kasallik bilan xastalanib tuzalgandan keyin tanasida ana shu yuqumli kasallikni qo‘zg‘atadigan mikrob (virus)ga qarshi hosil bo‘ladi. Buning natijasida bu odam butun umri davomida ana shu yuqumli kasallik bilan hech qachon takror kasallanmaydi. Masalan: Qizamiq, qora chechak, tepki, bo‘g‘ma, ko‘k yo‘tal kabilar. Lekin, ta’kidlash lozimki, hamma yuqumli kasalliklarning mikroblariga qarshi immunitet hosil bo‘lavermaydi. Masalan, gripp, ichbu-rug‘,yuqumli gepatitning A,C turlari va boshqa kasalliklar bilan kasallanib tuzalgan odamda bu kasallik mikrobi, virusiga qarshi immunitet hosil bo‘lmaydi. Shu sababli odam bu kasallik bilan takror kasallanishi mumkin.

2) orttirilgan sun`iy faol immunitet. Sog‘lom odamni (asosan bolalarni) maxsus tayyorlangan vaksinalar bilan emlash natijasida sun`iy usul bilan immunitet hosil qilinadi.

Odam organizmning immunitet xususiyatini mustah-kamlashga yo`naltirilgan tadbirlar.

Yuqoridan bayon etilgandek, biror yuqumli kasallik bilan xastalanib tuzalish natijasida shu kasallikni qo`zg`atuvchi mikroor-ganizmga qarshi organizmda spetsifik tabiiy faol immunitet paydo bo`ladi. Sog` bolalar va odamlarni vaksinatsiya qilish yo’li bilan ularda ba’zi kasalliklar, aniqrog’i hamma odamlarda 8 ta yuqumli kasallikka qarshi spetsifik sun`iy immunitetni hosil qilinadi. Sog` odam, ya`ni donorni vaksinatsiya qilish natijasida uning orga-nizmida sun`iy immunitet hosil qilinadi. Bu odamning qon plaz-masini yoki qonidan tayyorlangan gammaglobulinni davolash maq-sadida bemorga yuborish natijasida uning organizmida vaqtincha foyda beradigan passiv (nofaol) immunitet hosil qilinadi.