BIO
_O
LA
M
BIO
_O
LA
M
BIOLOGIYA Yangi variant sinovi (5-10-sinf asosida) 67-sinov
1.Odamda Tey-Saks kasalligi (nerv sistemasi bilan bog’liq kasallik) yuzaga chiqaruvchi gen
autosomada joylashgan bo’lib, retsessiv holda nasldan-naslga o’tadi. Yahudiylarning
ashkenaziylar etnik guruhiga mansub vakillari ushbu kasallik bilan nisbatan ko’p og’riydi va
mazku kasallikning uchrash nisbati 3:10000. 8000000 aholisi bo’lgan ushbu kishilar
populyatsiyasida mazkuz belgi bo’yivha geterozigota(I), va Tey-Saks(II) bilan og’rigan odamlar
soni qancha?
A) I-2400 II-264000 B) I-320 II-4000 C) I-264000 II-2400 D) I-70 II-140
2.Quyidagi tasvirdagi o’simlik uchun xos bo’lgan to’g’ri fikrlarni aniqlang.
1.vegetativ va generativ organlar nisbati 3:3 nisbatda 2.to’pguli oddiy shingil 3.urug’i suv
o’tkazmaydigan qobiq bilan o’ralgan 4.to’pguli oddiy boshoq 5.O’zbekistonda 39 ta turi
uchraydi
A) 1,2,3 B) 1,2,5 C) 1,4,3 D) 4,1,5
3.To’g’ri fikrlarni aniqlang.
1.Qorinoyoqli mollyuskalarning 10000 ga yaqin turi mavjud 2.OITS virusi bemorning orqa miya
suyuqligi, qoni, limfasida uchraydi 3.O’simliklarning suv bug’latish tajribasi uchun 1 sutka zarur
4.Hozirgi kunda dorivor o’simliklarning 1500 dan ortiq turi mavjud 5.Lishayniklarning tanasi,
rangi, shakli har xil 6.Mitoz bosichlari 30 daqiqadan 3 soatgacha davom etadi
A) 6 ta B) 4 ta C) 5 ta D) 3 ta
4.Tiriklikning hujayra darajasidagi jarayonlarini aniqlang.
1.mitoxondriyaning bo’linib, ko’payishi 2.azotning davriy aylanishi 3.silliq endoplazmatik to’rda
uglevod sintezining amalga oshishi 4.exinokokkning finna hosil qilishi 5.manjur kenja turining
hosil bo’lishi
A) 4,5 B) 3,5 C) 1,2 D) 1,3
5.Quyidagi tasvirda 5-raqam(a) va 4-raqam(b) da nima tasvirlangan ekanligini aniqlang.
BIO
_O
LA
M
BIO
_O
LA
M
A) a-sezuvchi neyron b-nerv tuguni B) a-harakatlantiruvchi neyron b-nerv tuguni
C) a-orqa miya b-oraliq neyron
D) a-orqa miya b-nerv tuguni
6. Urug’i +12 C da unub chiquvchi o’simlik uchun to’g’ri bo’lgan fikrlarni aniqlang.
1.Mevasi 1 necha mevabargdan tashkil topgan 2.hayotiy shakli bir yillik 3.To’pguli shoxlarning
uchida joylashgan 4.hujayrasi bo’linishda hujayraning o’rtasida to’siq paydo bo’lib, hujayrani
teng ikki qismga bo’ladi 5.bargi murakkab barg hisoblanadi 6.barglari novdada navbat bilan
joylashgan 7.teresken bilan bir oilaga mansub.
A) 1,2,4,7 B) 1,2,7,5 C) 3,4,6,1 D) 2,1,6,4
7.Nargis qaysi oilaga mansub?
A) Loladoshlar oilasi B) Piyozdoshlar oilasi C) Qoqio’tdoshlar oilasi D) Ra’nodoshlar oilasi
8.Quyidagi rasmdagi o’simlik oilasi uchun to’g’ri bo’lgan ma’lumotni aniqlang.
A) bu oilaga ildizpoyali, piyozboshli, ko’p yillik o’tlar va qisman butasimon o’simliklar kiradi
B) bu oila vakillari dunyoning deyarli hamma qismidagi cho’l, adir tog’larda o’sadigan 500 ga
yaqin turni o’z ichiga oladi
C) olg’i o’simligi bu oilaga mansub emas
D) bu o’simlik magnoliyasimonlarga mansub o’simlik
9.Abu Rayxon Beruniy fikri keltirilgan qatorni aniqlang.
A) U inson organizmi yaxlit bir sistema ekanligini aytgan
B) Tog’lar uning fikricha suv ta’sirida paydo bo’lgan
C) Uning fikricha tabiat asta-sekin jonsiz tabiatdan rivojlanadi
D) Odam o’z rivojlanishi bilan hayvondan uzoqlashgan
10. Ovqat hazm qilish sistemasiga da’vo bo’ladigan o’simliklarni aniqlang.
BIO
_O
LA
M
BIO
_O
LA
M
1.yalpiz 2.na’matak 3.isiriq 4.shirinmiya 5.aloe 6.yerbag’ir tugmachagul 7.zangori sachratqi
A) 1,2,7 B) 1,5,6 C) 3,5,7 D) 6,7,4
11.Energiya almashinuvi normal kechmaganligi sababli 1260 g glukozaning qanchadir qismi
chala parchalandi. To’liq parchalangan glukozalardan ajralgan energiya 14000 kj bo’lsa, chala
parchalangan glukoza miqdorini aniqlang.
A) 2
B) 4
C) 3
D) 5
12.Quyidagi tovuqlarning qaysilari oq bo’ladi. Qora va oq patlar C-c genlari bilan ifodalanadi. I-
ingibitor gen, i-gen neytral hisoblanadi.
a-IICC; b-IiCc; c-iiCC; d-Iicc; e-iiCc; f-iicc
A) c,e
B) a,b,d,f
C) c,f
D) a,c,d,e
13. Burun suyagi qaysi suyaklar bilan tutashgan?
1) yanoq suyagi; 2) tepa; 3) ensa; 4) yuqori jag’; 5) pastki jag’; 6) burun
A) 1,5
B) 3,4
C) 4,6
D) 2,5
14. Oddiy qalqonsimon to‘pgulning tuzilishiga xos belgilar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.
1) gullari gulbandsiz; 2) gullarining gulbandi turlicha uzunlikda; 3) gullarining gulbandi bir xil
uzunlikda; 4) gulpoyasi kalta; 5) gulpoyasi uzun; 6) gulpoyada gul navbat bilan joylashgan; 7)
gulpoyada gul qarama-qarshi joylashgan
A) 2, 4, 6
B) 1, 3, 6 C) 2, 5, 6
D) 1, 4, 6
15. Mog‘or zamburug‘i jinssiz ko‘payganda mitseliydan (a) va jinsiy ko‘payganda zigotadan (b)
nima hosil bo‘ladi?
A) a - spora; b – mitseliy B) a - sporafil; b – mitseliy C) a- mitseliy; b – spora
D) a - gifa; b –
mitseliy
16. Quyidagi keltirilgan ma’lumotlarning nechtasi bahor faslida sodir bo’lmaydi?
1) yerbag’ir tugmachagul va na’matak gullaydi; 2) zirk o’simligida zang zamburug’i rivojlanishni
boshlaydi; 3) ko’pchilik piyozboshli gullar gullaydi; 4) zuhrasochning sporalari hosil bo’ladi; 5)
lavlagi va na’matak gullaydi; 6) qarag’ay va archaning changchi qubbalari hosil bo’ladi
A) 2 B) 3 C) 1 D) 4
17. Leyshmanioz kasalligi qo‘zg’atuvchisini tarqatuvchi organizm haqidagi to‘g‘ri fikrlarni
belgilang.
a) xivchinlari yordamida harakatlanadi; b) qon so‘rib parazitlik qiladi; c) odamlarning yassi
qoplovchi to‘qimasi ostida parazitlik qiladi; d) chivinga o‘xshash mayda hasharot; e) tanasidagi
BIO
_O
LA
M
BIO
_O
LA
M
keyingi qanotlari rudimentar holatda; f) cho‘llardagi kemiruvchilar inida ko‘p uchraydi.
A) b, d, f B) a, b, f
C) b, d, e
D) a, b, e
18. Ko‘lbuqaga tegishli bo‘lgan ma’lumotlar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.
1) embrional davrda blastula mitoz bo‘linish natijasida hosil bo‘ladi; 2) ko‘krak qafasi rivojlangan;
3) bir marta olgan havosidan ikki marta nafas oladi; 4) hid bilish a’zosi yaxshi rivojlangan; 5)
maskirovka moslanish turiga ega; 6) amfibiyalar sinfiga kiradi; 7) postembrional rivojlanishi
metamorfoz bilan boradi; 8) kloakasi mavjud
A) 2,3,5 B) 1,2,4
C) 2,4,6
D) 1,5,8
19. Mezosomaga ega organizmlar to`g`ri berilgan qatorni aniqlang.
1) o`lat qo`zg`atuvchisi 2) spirogyra 3) ulotriks 4) qoqshol 5) porfira 6) ossilatoriya
A) 1,5 B) 2,3 C) 4,6 D) 3,4
20. Quyida berilgan o‘simliklarga xos to‘g‘ri ma’lumotlarni aniqlang. 1) sabzi; 2) beda
A)1-vatani Janubi-G‘arbiy Osiyo markazi; 2 -yonbargchali o’simlik
B) 1-gullari soyabonchalarda joylashgan; 2 -vatani O’rta yer dengizi markazi
C) 1-shingil to ‘pguli boshoqchalardan iborat; 2-murtagi ildizcha, poyacha, kurtakcha va
ikkita urug‘pallabargdan iborat
D) 1-mevasi ko‘p urug‘li dukkak, poxol poyaga ega; 2-shingil to ‘pguli boshoqchalardan iborat
21. Geografik alohidalanish (a) va evolutsiyaning boshlang'ich omili (b) natijasida kelib chiqqan
turlarni aniqlang.
1) g'o'za; 2) murg'ob; 3) olxo'ri; 4) manjur; 5) tritikale; 6) patsiz jo'ja; 7) soxta kurakburun
A) a - 3, 5; b - 4, 7 B) a - 1, 2; b - 6 C) a - 6, 7; b - 2, 4 D) a – 2, 4; b - 3, 5
22. Ganglionit kasalligi qaysi kasalliklardan keyin kelib chiqadi?
1-shamollash; 2-turli stress holatlarini o'tkazgach; 3-gripp; 4-ichburug’; 5-zotiljam; 6- nevrit;
7-poliomiyelit; 8-ichterlama.
A).1, 3, 4, 5, 8 B).1, 2, 3, 5, 6, 7 C).1, 3, 4, 7 D).1, 3, 5, 7
23. Suyakli baliqlar turkumiga mansub baliqlarni belgilang?
1)Qora baliq 2)Forel 3)Oqcha baliq 4)Bukri baliq 5)Bakra baliq 6)Qilquyruq
A)2,5 B)2,6 C)5,6 D)1,3
BIO
_O
LA
M
BIO
_O
LA
M
24. Somatic va generativ mutatsiyalar uchun umumiy belgi(lar)ni ajrating.
1) tabiati bo`yicha farq qilmaydi 2) yuzaga chiqish xususiyati 3) xromosoma strukturasining
o`zgarishi tufayli vujudga keladi. 4) tabiatda va seleksiyadagi roli
A) 2,4 B) 3 C) 1,4 D) 1,3
25. Maxsus sharoitga moslashgan yangi o`simliklarda qaysi sistematik birliklar paydo bo`lmagan?
A.turlar,turkumlar,sinflar
B. sinflar,bo`limlar
C.turkumlar,oilalar,sinflar
D. turlar,turkumlar, oilalar
26. Asab tizimi funksiyasining takomillashuvida (I), to’qimalardagi moddalar almashinuvining
kuchayishida (II) va organizmdagi moddalar almashinuvi jarayoni normal takomillashuvida (III)
ishtirok etuvchi gormonlarni qaysi bezdan ajralishini aniqlang.
1-qalqonsimon; 2-buyrak usti; 3-qalqon orqa
A) I-3; II-1; III-1 B) I-2; II-3, III-1 C) I-3, II-2, III-1 D) I-1, II-2, III-l
27. Odamning primatlarga o’xshash xususiyatini belgilang.
A) nerv nayi B) tirnog’ining yassiligi C) bachadon D) diafragma
28. Ta'riflardan qaysi biri bolaning rivojlanib borishi uchun to’g’ri ifodalangan?
A) 2 oylik bola kuladi, qo’llari bilan o‘yinchoqqa talpinadi
B) 7 oylik bola buyumlarni ushlab o‘rnidan tura boshlaydi
C) 5 oylik bola kuladi, yaqinlarini taniy boshlaydi
D) 6 oylikda boshini tik tuta boshlaydi, bemalol o’tiradi, emaklaydi
29. Hasharotxo‘rlar turkumiga mansub faqat quruqlikda (1) va suvda va quruqlikda (2) yashashga
moslashgan hayvonlarni aniqlang.
A) 1 - krot, oltinrang krot, kutora; 2 - sakrovchi, vixuxol, tipratikan
B) 1 - krot, vixuxol, sakrovchi; 2 - kutora, tipratikan, oltinrang krot
C) 1 - tipratikan, sakrovchi; 2 - vixuxol, krot, oltinrang krot
30. Stabillashtiruvchi tanlanish shakllini aniqlang?
BIO
_O
LA
M
BIO
_O
LA
M
A) Б
B) A C) B D) F
Do'stlaringiz bilan baham: |