Yuqumli kasalliklarning umumii xususiyatlari


Endemiya. Epidemiya. Pandemiya



Download 36,56 Kb.
bet9/12
Sana30.04.2022
Hajmi36,56 Kb.
#600462
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Bog'liq
YUQUMSIZ VA YUQUMLI KASALLIKLAR

Endemiya. Epidemiya. Pandemiya.

Endemiya. Qandaydir yuqumli kasallik ma’lum bir chegara-langan hudud (ko‘cha, mahalla, qishloq, tuman shahar) aholisi orasida bir necha yillar davomida vaqti-vaqti bilan (har yil, yoki har 2-3-5 yilda) takrorlanib, tarqalib turishi. Masalan, qorin tifi, brutsel-lyoz, bezgak, gepatit va hokozo.

Epidemiya. Qandaydir yuqumli kasallikni viloyat, respub-lika miqyosida tarqalishi. Masalan, Gripp.

Pandemiya. Qandaydir yuqumli kasallikning bir necha mam-lakatlarda bir paytning o‘zida keng miqyosda tarqalishi. Masa-lan,Gripp, OITS.

Immunitet. Odam organizmining yuqumli kasallikka beril-maslik xususiyati, ya’ni organizm o‘z-o‘zini yuqumli kasallikdan himoyalash xususiyatidir.

Immunitet xususiyati hamma odamlarda bir xil bo‘lmaydi. Birovda 1-2 ta, birovda 3-4 va undan ko‘proq kasallikka qarshi immunitet bo‘lishi mumkin. Ayrim tez-tez kasallanadigan, uzoq muddat davomida xastalikda bo‘lib zaiflashgan, o‘ta charchagan, ovqatning sifati yaxshi bo‘lmagan odamlarda immunitet umuman bo‘lmasligi yoki avval bo‘lgan immunitet organizm biror kasallik (Masalan, OITS) tufayli zaiflashganligi sababli yo‘qolishi mumkin.



Immunitet turlari. Immunitet 2 turga bo‘linadi:

1. Tug‘ma immunitet – onadan bolaga beriladi. Lekin bu immunitet bolaning birinchi yoshidayoq, hatto birinchi oylaridayoq o‘z kuchini yo‘qotadi.

2. Odam hayoti davomida orttirilgan immunitet.

Orttirilgan immunitet o‘z navbatida 2 turga bo‘linadi:

1) orttirilgan tabiiy faol immunitet. Odam biron bir yuqumli kasallik bilan xastalanib tuzalgandan keyin tanasida ana shu yuqumli kasallikni qo‘zg‘atadigan mikrob (virus)ga qarshi hosil bo‘ladi. Buning natijasida bu odam butun umri davomida ana shu yuqumli kasallik bilan hech qachon takror kasallanmaydi. Masalan: Qizamiq, qora chechak, tepki, bo‘g‘ma, ko‘k yo‘tal kabilar. Lekin, ta’kidlash lozimki, hamma yuqumli kasalliklarning mikroblariga qarshi immunitet hosil bo‘lavermaydi. Masalan, gripp, ichbu-rug‘,yuqumli gepatitning A,C turlari va boshqa kasalliklar bilan kasallanib tuzalgan odamda bu kasallik mikrobi, virusiga qarshi immunitet hosil bo‘lmaydi. Shu sababli odam bu kasallik bilan takror kasallanishi mumkin.

2) orttirilgan sun`iy faol immunitet. Sog‘lom odamni (asosan bolalarni) maxsus tayyorlangan vaksinalar bilan emlash natijasida sun`iy usul bilan immunitet hosil qilinadi.

O`zbekiston Respublikasida hozirgi vaqtda chaqaloq tug‘il-ganining birinchi kunidan boshlab 46 yoshgacha 8 xil yuqumli kasalliklarga qarshi vaksinalar bilan emlash o‘tkaziladi.

Bu kasalliklar quyidagilar: 1. Virusli gepatitning B turi, 2. Silga qarshi. 3. Poliomiyelitga qarshi. 4. Difteriya. 5. Qoqshol. 6. Ko‘k yo‘talga qarshi. 7. Qizamiqqa qarshi. 8. Epidemik parotitga qarshi.




Download 36,56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish