Ю. И. АҲмадалиев

Қисқача хулоса 
“Географик объектлар номлари тўғрисида”ги ва бошқа соҳага оид 
қонунларнинг қабул қилиниши географик номлар “ҳимоясиз сўзлар” 
эмаслигининг исботидир. Қонуннинг 18-моддасида географик объектлар 
номларининг бирини бошқасига ўзбошимчалик билан алмаштиришга, 
уларнинг бузиб кўрсатилган номларидан фойдаланишга йўл қўйилмаслиги 
кўрсатиб ўтилган. 
Назорат ва муҳокама қилиш учун саволлар. 
1. Геогарфик объектларнинг ҳуқуқий тартиборти деганда нимани 
тушунасиз? 
2. “Геогарфик объектларнинг номлари тўғрисида”ги қонуннинг 
назарий ва амалий аҳамияти қандай? 
3. “Геодезия ва картография тўғрисида”ги қонуннинг экология ва 
картографияга оид жиҳатларини айтинг. 
4. “Геогарфик объектларнинг номлари тўғрисида”ги қонуннинг кучга 
кириши билан бошқа қайси қонунларга ўзгартириш киритилгани айтиб 
беринг? 
5. Қонун бўйича қандай холатларда географик объектларнинг номлари 
ўзгартирилиши мумкин? 
6. Географик объектларга ном беришдаги ваколатли органларни санаб 
беринг. 
7. Номлаш ва қайта номлаш бўйича вилоят, шаҳар, туман 
комиссияларининг функцияларини биласизми? 
Таянч иборалар 
Ҳуқуқий тартибот, Давлат тили, номлаш, қайта номлаш, ўзгартириш, 
номларни муҳофаза қилиш. 

---

43 
2-БОБ.ГЕОГРАФИК НОМЛАРНИ ТАСНИФЛАШ 
2.1. Географик номларни таснифлаш тамойиллари 
Географик 
номларни 
таснифлаш 
масалалари 
Э.М.Мурзаев, 
Ҳ.Ҳ.Хасанов, С.Қораев, Н.Охунов, Т.Эназаров, П.Ғуломов каби олимларнинг 
ишларида батафсил ёритилган. Бу масала анча мураккаб ва серқирра 
бўлганлиги учун ҳанузгача олимлар ўртасида ягона қарорга келинмади. 
Бироқ, тасниф турлари кўп бўлса-да, уларнинг барчаси учун хос бўлган, 
умумий жиҳатлари мавжуд. Тадқиқот мақсадидан келиб чиқиб, ҳар бир 
таснифдан ўз ўринда фойдаланилади. Географик номларини таснифлаш 
турли мезонлар асосида ўтказилиши мумкин. Ҳозирда 5 та мезон (критерий) 
бўйича географик номларни таснифлаш, бироз ўзгаришлар билан, деярли 
барча тадқиқотларда кузатилади.
I. Топонимларни географик объектлар ҳажмига, катта- кичиклигига 
кўра таснифлаш. Бу мезон бўйича географик объектларни номлари икки 
гуруҳга, макро ва микротопонимларга бўлинади.