"Yosh biolog " To`garagi hujjatlar jildi "Yosh biolog" To`garagi rejasi

Uyga vazifa berish: Mavzuni o`rganib kelish.Biologiya faniga oid qiziqarli ma’lumotlar topib kelish.

Mavzu: Kurtak.poya.novda.Poyaning eniga va bo`yiga o`sishi

Darsning maqsadi:Poya va uning tuzilishi,kurtak va uning xillari, novdalarning tuzilishi va xillarini o`rganish

Darsning borishi:Poya – o`simlikning barcha yerusti organlarini o`zaro bog`lab, ularni ildiz bil`n bog`lab turadigan markaziy tayanch organi.daraxt poyasi odatda tana, barcha o`tlarniki esa poya deb ataladi.Novda- daraxt buta va yarimbutalarning o`zida kurtak va barg hosil qiladigan bir yillik soxi.novdalarda barg birikan joy bo`g`im, ikkita barg oralig`idagi qismi bo`g`im or`lig`I deyiladi. Barglar qo`ltig`ida bittadan yoki bir nechtadan bo`lib kurtak joylashadi.Kurtak bu boshlng`ich novda. Vegetativ kurtak o`simliklarning boshlang`ich bargli novdasi.generativ kurtak esa gulli yki to`pgulidir.Kurtaklar mayda, yirik va turli shaklda bo`ladi.Terak, chinor, soxta akatsiya, nastarin kabilarning kurtagi yirik, tut, tol, qayrag`och, o`rik, olma kabilarning kurtagi mayda bo`ladi.Novdaning uchida joylashgan kurtaklar uchki kurtak, yonida joylashgan kurtaklar yon kurtaklar deyiladi.Terakning kurtaklaritashqi tomondan pishiq qobiq (tangacha barg) bilan qoplangan.Kurtaklar uzunasiga kesib qaralsa, qobig`I ostida joylashgan boshlang`ich poyani va zich bo`lib joylashgan boshlang`ich barglarni korish mumkin.Olimlarning ta’kidlashicha kurtaklar qishki tinim davrini o`tsa yaxshi o`sadi.Poya uning uchida joylashgan uchki kurtakdagi hujayralarning bo`linishi hisobiga o`sadi va uzayadi.Poyaning uchki qismidagi hujayralar oziq moddalarga qancha boy bo`lsa, ular shuncha tez o`sadi.Shuning uchun ham bahorda quyosh nuri ta’sirida havo isishi bilan birga o`simliklar tez o`sa boshlaydi. Bahor kelib , shira harakati boshlanishi bilan oziq moddalar barcha organlar qatori kambiyga ham yetib keladi.Kambiy hujayralari bo`lina boshlaydi.har bir hujayra uzunasiga ikkiga bo`linadi.Yosh hujayralar o`sib yetilgach, ularning har biri yan a ikkiga bo`linadi.Bo`linish shu tariqa davom etadi. Bo`linish shu tariqa davom etadadi va poya eniga yo`g`onlashadi.