Yil O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi samarqand qishloq xo’jaligi instituti

Piknometr belgisidan oshib chiqqan suvning hajmi V_c esa quyidagicha aniqlanadi:

yoki (2)

Bunda: - xona temperaturasidagi suv zichligi.

Qattiq jism siqib chiqargan suvning hajmi qattiq jismning hajmiga teng bo`lganidan quyidagini hosil qila olamiz:

1. Va (2) ifodalardan foydalanib tekshirilayotgan qattiq jism zichligini aniqlash formulasini hosil qilamiz .

(3)

Ishni bajarish tartibi

1.Tarozining qo`yilishini shoqul bilan tekshiriladi va tarozining 0 nuqtasi n<sub>c</sub> aniqlanadi (demperli tarozi bo`lsa u avaldan to`g`ri o`rnatilgan bo`lishi kerak.)
2. Tajribadan oldin chigitlardan 25-30 tasini tarozining chap pallasiga qo`yilib, massasi m<sub>2</sub> o`lchanadi.
3. Piknometr naychasidagi (bo`g`zidagi ) belgiga yetguncha xona temperaturasidagi suv bilan to`lg`azilib, suvli piknometr massasi m₁ aniqlanadi.
4. Tarozida tortilgan chigitlar piknometrga solinadi, ularning siqib chiqargan suvi pipetka yoki filtr qog`ozi bilan olinadi. Idishdagi qolgan suvning sathi belgiga yetguncha davom ettirish kerak. Qolgan suv, chigitlar, piknometr massasi m<sub>3</sub> aniqlanadi. Tajriba kamida 3-marta takrorlanadi. Har bir tajribani bajarishdan avval ishlatilgan chigitlarni quritish kerak. (3) formuladan foydalanib, har bir tajribadagi chigitlarning zichliklari aniqlanadi. O`lchash va hisoblash natijalari quyidagi jadvalga yoziladi:

1 – jadval

T/r

m1

m2

m3