Yil O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi samarqand qishloq xo’jaligi instituti



Download 21,3 Mb.
bet16/94
Sana13.06.2022
Hajmi21,3 Mb.
#660692
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   94
Bog'liq
Fizika usl.ko\'rs

Akustik birliklar
Tovushni ikki nuqtai nazardan xarakterlash mumkin.
a) Tovush fizik hodisa sifatida, ya’ni elastik muhit zarralari tebranishlarining to‘lqinsimon tarqalishidan iborat deb qaralganda u tovush bosimi, tovush intensivligi va tovush energiyasining zichligi kattaliklari orqali xarakterlanadi.
b) Agar tovushni eshitish a’zomizga taassuot beruvchi ta’sir sifatida, ya’ni fiziologik hodisa sifatida aniqlasak, u bosim darajasi, balandlik darajasi va chastota intervali kattaliklari orqali xarakterlanadi.
Birinchi gruppaga kiruvchi kattaliklar birliklari SI tizimda asosiy akustik birliklar qilib olingan. Ikkinchi gruppa kattaliklari esa tizimdan tashqari birliklarda o‘lchanadi.

  1. Tovush bosimi birligi. Gaz yoki suyuq muhitdan tovush to‘lqinlari o‘tayotganda ularda yuzaga keladigan qo‘shimcha bosim deb ataladi. Tovush bosimi o‘zgaruvchan kattalik bo‘lib, tovush to‘lqinlarining chastotasiga teng chastota bilan o‘zgarib turadi. Muhitning muayyan nuqtasida r bosim bir davr ichida maksimal qiymatdan nolgacha o‘zgaradi, ya’ni

  (1)
bunda   - maksimal tovush bosimi (bosim amplitudasi) bo‘lib,
  (2)
ifodadan aniqlanadi, bunda   - siklik chastota, a – tovush tezligi,   - muhitning zichligi,   - muhit zarrachasining tebranish amplitudasi.
(2) ifodada  , a ,  , A 1m db olsak, SI tizimda
1 tovush bosimi birligi =  . Bu birlik kvadrat metrda nyuton deyiladi va bosimning MKS tizimdagi birligiga mos keladi.

  1. Tovush intensivligi birligi. Tovush to‘lqinining tarqalish yo‘nalishiga tik bo‘lgan 1  yuz orqali vaqt birligida o‘tadigan tovush energiyasi miqdori tovush intensivligi deyiladi.

Tovush intensivligi I ning birligini
  (3)
ifodadan aniqlash mumkin, W – tovushning tarqalish yo‘nalishiga tik bo‘lgan s yuzdan t vaqt ichida o‘tadigan tovush energiyasi miqdoridir.
(3) da W=1 j, s=1  , t=1sek desak, SI tizimda
1 tovush intensivligi birligi = .
Bu birlik kvadrat metrda vatt deyiladi.
Kvadrat metrda vatt shunday tovush intensivligiki, bunda tovushning tarqalish yo‘nalishiga tik bo‘lgan 1  yuz orqali 1 sekundda 1 j energiya o‘tadi.


  1. Download 21,3 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish