Yil O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi samarqand qishloq xo’jaligi instituti

Sinov savollari.

1. 
   Sekundomer bilan o’lchash aniqligini qanday qilib oshirish mumkin?
   
2. 
   Sekundomerdan fooydalanish qoidalarini izohlang.
   
3. 
   Nima uchun sekundomer bilan matematik bir marta to’la tebranishi uchun ketgan vaqtni o’lchashdan ko’ra ancha ko’p tebranishlarga ketgan vaqtni o’lchab, so’ngra tebranish davrining o’rtacha arifmetik qiymatini aniqlash to’g’riroq bo’ladi?
   

Laboratoriya ishi № 3
QATTIQ JISMLAR ZICHLIGINI TURLI USULLARDA ANIQLASH.


Mashg’ulotning maqsadi: zichlik tushunchasi haqida ma’lumotga ega bo’lish, zichlikni turli usullar yordamida aniqlash.
Ish rejasi:
1.Qattiq jismlarning har xil shakllarini tanlash.
2.Murakkab shaklli jismlar zichligini aniqlash.
3.Moddalar zichligi haqida tushunchaga ega bo`lish.
4.Zichlikni aniqlashning usullari bilan tanishish.
Kerakli asbob va materiallar: zichligi o’lchnadigan jismlar, shtangensirkul, elektron va gidrostatik torozi, gidrostatik torozi, suvli stakan.


Ishning qisqacha nazariyasi

Jismlarning zichligi son jihatdan uning hajm birligidagi massasiga teng. Zichlik jism massasining xajmiga bo’lgan nisbati orqali topiladi.

(1)
Zichlik birliklar: kg/m³ yoki g/sm³. Qishloq xo’jaligidagi turli jismlarning zichligini bilishga to’g’ri keladi. Masalan: tuproqning zichligi, uning g’ovvakligini, suv, ozuqa moddalar, va hokazo. To’g’ri geometrik shakldagi jismlarning zichligini aniqlash uchun ularning massasini va hajmini o’lchash yetarlidir. Jismlar massasini o’lchash uchun elektron torozilardan foydalaniladi. Jism hajmi esa uning geometrik o’lchamlari, ya’ni balandligi h, diametri d, uzunligi a, eni b orqali aniqlanidi.

Silindr hajmi:

(2)

Parallelopiped hajmi:

(3)