Yer yuzasining shakllanishi va rivojlanishi Reja: I. Kirish II. Asosiy qism

Yer yuzasining shakllanishi va rivojlanishi
Reja:
I. Kirish
II. Asosiy qism
2.1. Yerning shakli
2.2. Yer yoshini aniqlash
2.3. Yerning ichik tuzilishi
2.4. Yerning tuzilishi va o‘lchamlari
2.5. Yer yuzasining morfologiyasi haqidagi gipotezalar
2.6. Yer yuzi tabiatining rivojlanish tarixi
III. Xulosa
IV. Foydalanilgan adabiyotlar

I. Kirish
Kurs ishi mavzuning dolzarbligi:
Yerning yuzasini shakllanishi to‘g‘risida xozirgi davrdagi ilmiy tasavvurlar birdaniga paydo bulgan emas. Qadimgi xindlar yerni fil ustida joylashgan tekislik kurinishida tasavvur kilganlar. Yunonlar esa yerni dengiz bilan o‘ralgan dumalok baland toglik kurinishida tasavvur kilishgan va bu toglikni kattik tuntarilgan osmonga tiralib turadi deb xisoblaganlar. Kursatib o‘tilgan ma’lumotlarga ko‘ra Yer planetasining shakli geoid va uch ukli ellipsoid aylanasiga ega emasligi, uning asl shaklini aniklash olimlar oldidagi muammo ekanligini kursatadi. Quyosh sistemasidagi planetalar ta’riflanganda ko‘raniki, planetalarning tabiati uchun ularni tashkil etgan moddalar zichligining, binobarin, ichki tuzilishining ahamiyati juda katta. Haqiqatda ham planetamizning geografik qobig‘i uning ustki yupqa qatlamidan iboratdir. Tabiiyki, u chuqurroqdagi qobiqlar (qatlamlar) bilan o‘zaro ta’sir etib turadi va unyng xususiyatlari ko‘p jihatdan planetaning ichki qismlariga bog‘liqdir. Geografiya garchi Yerning ichki tuzilishini o‘rganmasada, geografik qobiqni tushunish uchun boshqa fanlarning, birinchi navbatda, geofizikaning planetaning ichki tuzilishi haqidagi ma’lumotlaridan foydalanadi.
Yer tabiatida shunday hodisalar ham ro‘y beradiki, ularni Yerdagi yoki Quyoshdagi sabablar bilan tushuntirib bo‘lmaydi va bu hol geografik qobiqda galaktikaning ta’siri bor degan fikrga rlib keladi. Masalan, ekvator tekisligiga nisbatan Yerning dissimetriyasini, ya’ni shimoliy yarim shar bilan janubiy yarim sharning bir-birlaridan farq qilishini (bu haqida keyinroq to‘liq aytiladi) faqat Yerdagi sabablar bilan tushuntirib bo‘lmaydi.
Kurs ishining maqsadi:
Yer yuzi shakllanishi, yer yuzi rivojlanish tarixi va o’rganilishlarini ko’rib chiqish va ushbu bilimlarnini mutaxasislik bilamlar bilan umumlashtiribnazariy bilimlarni oshirish. Kelajakdagi ilmiy ishlarda qo’llay olish bilim malakalarini shakllantirish.