Yengil sanoat jihozlarini

3.6, Montaj ishlarida texnika xavfsizligiga rioya
qilish qoidalari
Montaj vaqtida faqatgina soz asbob-uskimalar va moslamalardan foy- 
dalanish zarar. Bolt va gaykalami tortishda burovchi kuchni orttirish maqsa- 
dida kalitlami truba yoki boshqa qo‘ shimcha detallar bilan tortish man eii- 
ladi. Bimday hollarda kalitning chiqib ketishi oqibatida isMayotgan ishchi- 
ning o‘zi yoki yonidagilarjarohatlanishi mumkin. Verstak osti poli tekis va 
ozoda bo‘lishi kerak, hech qanday moy yoki boshqa narsalar bilan iflos- 
lanishi va harakatgaxalaqit beruvchi to*siq, ayrim detallar bo‘lishigayo‘l 
qo‘yilmaydi. Polga imkoni boricha to‘rli yoki poyondoz tashlab qo‘yish 
maqsadga muvofiq bo‘ ladi.
0 ‘rtacha vayirik mashinalar montaji og‘ir detal va qismlami ko*tarish 
bilan bog‘liq. Sunday isMarga yoshi 16 ga to‘lmagan shaxslami qo‘ymaslik 
kerale 16-18yoshli ishchilar 16kilodanortiqyukko‘tarishi mumkin emas. 
Katta yoshli ishchilaming 50 kilodan ortiq og‘irlikni ko‘tarishiga yo‘l 
qo‘yilmaydi.
Xavfeizlikni ta’minlaydigan yuk ko‘tarish mexanizmlaridan foydala- 
nishgaruxsatberiladi. Ularuch fazali, 220,380,500 voltli kuchlanishli 
tokda ishlaydi. Boshqarish pastdan turib tugmachalami bosish yordamida 
amalgaoshirilishi kerak.
Elektr asboblaridan foydalanishda tekrshirilgan vajihozlangan usku- 
nalardan (rezina qo‘Iqop, kalosh va poyondozlardan) foydalanish zarur.
Montaj ishi bilan mashg‘ul bo‘lgan mutaxassislar texnika xavfsizligi 
ko‘rsatmalarini, baxtsiz nolat ro‘y berganda birinchi yonJam ko‘rsatish qoi- 
dalarini yaxshi bilishi kerak.
Chilangarlik vayigHsh ishlarini bajarish paytida ta’mirlovchi chilan- 
garlar, asosan, charxlash va parmalash dastgohlarida ishlaydi, mashina va 
yaiimavtomatlaming elektrjihozlari, turli xil yuk ko‘tarish mexanizmlaridan 
foydalanadi. Ishlamimashinalarda bajarish paytida texnika xavfsizligi qoi­
dalari bo‘yicha quyidagi talablami bajarish kerak:
- maxsus kiyimni tartibgakeltiigan holda, to‘g‘ri kiyish, sochlami bosh 
kiyim ostigayig‘ishtirish;
- ish joyidan ortiqcha narsalami olib qo‘yish;

---

- maxsus qurilmalar, to‘siqlar, moslamalar, asboblar sozligini tekshirish;
- ish jarayoni ketayotgan xonadagi yorug‘likni ko‘zni qamashtirmay- 
digan, ishjoyiga yorug‘likyaxshitushadiganqilibmoslashtirish;
- agar ta’mirlash doimiy ish joyida o‘tkaziladigan bo‘lsa, mashinani 
energiya manbalaridan uzib qo‘yish;
- texnologik xarita va texnologik jarayon bilan tanishish;
- kuchlanishi 36 voltdan, xavfli joylarda esa 12 voltdan oshmagan 
ko‘chmaelektryoritgicMaridan foydalanish.
Tisklardan foydalanib ishlayotgan paytda 
isbloy
berilayotgan detalni 
mustahkam qilib mahkamlash kerak.
Yengil sanoat korxonalari mashinalarini ta’mirlashda va shu mashi- 
nalar orqali ish bajarayotganda quyidagilarman etiladi:
- detallarga vintni osilgan holatda buiash;
- mashina ishlab turgan paytda tozalash va moylash;
- ish o‘mida elekfr yoritkichlarini almashtirish;
- ishdan keyin elektr o‘tkazgichlami tokka ulangan holda qoldirish 
vahokazo.
Metallni chopishda himoyalovchi ko‘zoynakIaidan foydalanish kerak, 
Atrofdagilar himoyasi uchunesahimoyato‘siqlaii qo‘yilishi shait
Patronlamiqotirishmexanizmini mustahkam qilib qisishnita’minlash 
lozim va asbob patronga aniq markazlashgan bo‘lishi kerak. Ishlov berila- 
digan detallar dastgoh plitasi yoki stoliga mustahkam qotirilgan tisk, kon- 
duktor vaboshqa moslamalarga o‘matilishi va qotirilishi kerak.

---