Yarim o’tkazgichli Si(P) – kristallarni tezlashtirilgan protonlar bilan nurlantirish natijasida ularning elektrofizikaviy xossalarini o’rganish”

Mundarija

Ⅰ-bob. Yarimo`tkazgich materiallar va zaryadli zarralarning ta’siri. 12
1.1.Yarimo’tkazgichlar va ularning asosiy elektrofizik parametrlari. 12
1.3. Van de Graff generatori. 25
Ⅱ-bob. Kremniy monokristallarni nurlantirish. 30
2.1. Kremniy monokristallini nurlantirishga tayyorlash. 30
1-olmos qirrali disk 4- namunani mahkamlovchi 32
2-po’lat disk plastinka 32
Kimyoviy ishlov asbobning turi va texnologik jarayonnihg borishiga qarab turli usullar bilan bajariladi. Kimyoviy ishlov mexanik ishlovdan so'ng amalga oshiriladi. Uning natijasida yarimo‘tkazgichning mexanik ishlovda buzilgan qatlami yo’qotiladi va sirt tozaligiga erishiladi. Ba’zi hollarda kimyoviy yoki elektrokimyoviy ishlov plastinkalar sirtida turli geometrik relyef (andozalar) olish uchun ham qo’llaniladi. 36
Kimyoviy qayta ishiovlami bajarish va tugatish diqqat bilan nazorat qilinadi. Ayniqsa, asosiy diqqat kimyoviy reaktivlarga berilishi kerak, ularning tozaligi yarimo’kazgich materiallarning tozalikdan kichik bo‘lmasligi zarur. 36
38
38
38
38
Suv bilaa yuvib tozalash moysizlantirishdan so‘ng qutbli eritma qoldiqlarini, yedirgich qoldiqlarini, flyuslami, kislotalami, ishqorlami, tuzlami va boshqa iflosliklami kyetkazish maqsadida qo'llaniladi. 38
2.3 Monokristall kremniyni nurlantirishda hosil bo’ladigan deffektlar. 41
2.4 EG - 2 tezlatgichining asosiy parametrlari 42
III BOB. Eksperimentning asosiy natijalarini olish va ularni tahlil qilish 44
3.1 Monokristall kremniyni tezlashtirilgan protonlar bilan nurlantirish 44
3.2 Nurlantirilgan monokristall kremniyning asosiy elektrofizik parametrlarini o`lchash 45
3.2.1 Namunalarning sollishtirma qarshiligini o`lchash. 45
3.2.2 Xoll effekti yordamida namunalarni elektrofizikaviy xossalarini aniqlash. 45
3.2.3 Namunalarni fotoo’tkazuvchanlikni aniqlash. 45
Xulosa. 46
Foydalanilgan adabiyotlar. 47
1. Karimov M. Qattiq jism radiatsion fizikasi. UzMU. 2006. 106 b. 47

Kirish
Bugungi kunda insonning har bir faoliyat jarayonini yengillashtirish uchun foydalaniladigon elektron asbob va uskunalarning rivojlanishi fizikaning tarraqiyotiga olib kelmoqda. Ayniqsa zamonoviy elektronikaning asosi bo`lgan yarimo`tkazgichlar fizikasi bugungi kunda juda kata etiborga ega. Bunga sabab, yarimo‘tkazgichlari fizikasi asosida ishlab chiqariladigan yarimo‘tkazgichli asboblarning inson faoliyatini barcha sohalarida, tibbiyotdan to kosmik tadqiqotlargacha keng qo‘llanishidir. Shu yo’nalishda fizikaning mos yo`nalishlari mavjud: yarimo’tkazgichlar va yarimo’tkazgich materiallar fizikasi, yarimo’tkazgich asboblar fizikasi, integral mikrotuzilmalar, mikroelektronika, yarimo’tkazgich tuzilmalar texnikasi va boshqalar. Ammo, hamma zamonaviy qattiq jismli elektron asboblarning asosi o’ziga xos xususiyatlarga ega bo`lgan yarimo’tkazgichli materialdir. Yarimo‘tkazgichli asboblar shunday katta tezlikda rivojlantirilmoqdaki, bugungi tasavvur va yutuqlar bir necha yildan so‘ng eskirib qolmoqda. SHu sababli, yarimo‘tkazgichli asboblarda ro ‘y beruvchi fizik jarayonlarni bilish ahamiyatga egadir. Bu esa mutaxassislarning yangi usul va tamoyillarni mustaqil‘rganishini taqaozo etadi.