«Yangiyo‘l Poligraf Servise» Tashkent – 2017 A. S. Sagdullaev, V. A. Kosteckiy Áyyemgi dúnya tariyxí

Parsı patshası
Dara I nıń saklarǵa qarsı atlanısları
Eramızǵa shekemgi 522-jılı 
Dara I 
húkimdarlıǵınıń birinshi jılı Margiyanada parsı 
basıp alıwshılarına qarsı iri xalıq qozǵalańı 
kóterildi. Qozǵalańǵa 
Frada 
basshılıq etedi. 
Qozǵalańshılar menen parsılardıń áskerleri 
ortasında sheshiwshi sawash 
eramızǵa she-
kemgi 522-jılı
boladı. Fradanıń ózi tutqınǵa 
alınadı hám óltiriledi. Bul waqıya haqqında 
maǵlıwmat Behistun jazıwlarında keltirilgen.
Dara I húkimdarlıǵınıń úshinshi jılında 
(e.sh.519-jılı) saklar ústine atlanıs jasadı. 
Bul atlanıs haqqında Behistun jazıwlarında 
bılay delingen: 
“shah Dara ayttı: keyin ásker 
menen saklar eline atlanıs jasadım. Keyin 
ushı ótkir bas kiyim kiyip urısıwshı saklar sa
-
washqa kiristi. Men dáryadan ótkennen keyin, 
saklardı birotala qıyrattım, qalǵan bólimin 
tutqınǵa aldım... Olardıń Skunxa degen 

---

120
Shıraq 
parsılardı 
baslap 
barmaqta
Orta Aziyalı 
jawıngerdiń 
Qoladan 
jasalǵan 
dubulǵası
Ó
zińizdi sınań!
Dara I – 
...
 Frada – 
...
 Shıraq – 
...
sárdarın qolǵa túsirip, aldıma alıp keldi. Son
-
da men olarǵa basqa bir sárdar tayınladım. 
Men solay bolıwın qáledim. Sońınan bul el 
maǵan ǵárezli boldı”.
Sol dáwirde bul atlanıs haqqında tariyxshı 
Poliyen 
(eramızǵa shekemgi II ásir) 
keltirgen 
basqa bir ráwayat ta bar. Saklar ráwayatına 
tiykarlanıp, onda aytılıwınsha,
parsılardıń 
qasına sak qáwiminen shopan Shıraq kele
-
di, ol parsı áskerlerin ózinen basqa hesh kim 
bilmeytuǵın soqpaq benen saklardıń arqa 
tárepine baslap barǵanın aytadı. Suwsız 
shólistan boylap jeti kún jol júrgennen soń, 
shólden dozaq azabın shekken parsılar 
ózleriniń aldanǵanın sezip qaladı. Parsılar er 
júrek shopandı shawıp taslaydı, Dara I nıń 
saklarǵa atlanısı sátsiz tamamlanadı.