«Yangiyo‘l Poligraf Servise» Tashkent – 2017 A. S. Sagdullaev, V. A. Kosteckiy Áyyemgi dúnya tariyxí

Xan dinasti-
yasınıń húkim-
darı 
– 
U-Di
Qıtaydaǵı xalıq
kóterilisi
Patsha hám hámeldarlar júz mıńlap 
diyqanlardı diywal qurılısında tegin islep beriw-
ge májbúr etedi. 
Qıtayda xalıq qozǵalańları
Eramızǵa shekemgi 206–jılda
Sin dinas-
tiyasına qarsı diyqanlar qozǵalańı 
Lyu Ban
basshılıq etken edi. Qozǵalańshılar paytaxttı 
iyelep aldı. Solay etip Sin patshaligi awdarıladi 
hám 
Xan
dinastiyası basshılıq etken jańa 
mámleket qurdı. Bul dinastiya mámleketi 
U-Di
húkimdarlıǵı dáwirinde eń qúdiretli mámle-
ketke aylanǵan.
Shıǵıstaǵı basqa mámleketler sıyaqlı Qı-
taydaǵı jerler húkimdardiki esaplanatuǵın edi, 
xalıq natural salıqlar tóler, hár qıylı miynet 
minnetlemelerin orınlar edi. Zor miynetiniń 
ese sine jetistirilgen zúráát kóbinese diy qan-
nıń ózine nesip etpeytuǵın edi. 
Awır awhalǵa narazılıq tárizinde keyni diy-
qanlar qozǵalańına aylanıp ketetuǵın kóterilisler 
payda bolatuǵın edi. Olardan biri «
qızılqaslılar 
qozǵalańı
» atın alǵan edi, óytkeni, qozǵalańǵa 
shıqqanlar óz adamların aljastırıp almaw ushın 
qasların qızıl reńge boyap alǵan edi.
«
Sarı oramallılar
» qozǵalańı 
II ásirdegi
eń 
iri qozǵalań boldı. Qozǵalań pútkil mámleketti 
qamtıp aldı. Tek húkimdardıń jaqsı qurallanǵan 
hám jaqsı áskeriy tárbiya alǵan áskerleri ǵana 
onı bastırıwdıń esabın taptı. 
Xunnlardıń
hújim-
leri kúsheyiwi menen mámleket te hálsirep 
qaldı, 
eramızdıń IV ásirinde
Qıtay imperiyası 
úsh patshalıqqa bólinip ketti.

---

74
Seysmograf