«Yangiyo‘l Poligraf Servise» Tashkent – 2017 A. S. Sagdullaev, V. A. Kosteckiy Áyyemgi dúnya tariyxí

Jılanlardıń 
kórinisi 
túsirilgen tas 
tumar.
 B.e.sh. 
2-mıńjıllıq
Qoladan 
islengen 
bilezik.
 B.e.sh. 
XII ásir
Este saqlań!
Patriarxal 
sha
ń
araq
– ata 
tárepten jaqın 
aǵayinlerdiń 
bir neshe áw-
lad larınan 
qu ralǵan 
shańaraq 
esaplanadı.
Adamlar mıstı eritip qalayı, qorǵasın yaki 
alymin qosıp, bronzanı alıwdı úyrendi. Qola 
mısqa qaraǵanda bir qansha qattılıǵı sebepli 
eramızǵa shekemgi III mıńjıllıq
ortalarınan 
baslap áste-aqırın miynet quralları, qural-
jaraq hám bezeniw zatların tayarlawda pay-
dalanılatuǵın tiykarǵı materialǵa aylanıp qaldı.
Qola miynet qurallarına iye bolǵan adam lar 
endi atızlarǵa bir qansha jaqsı tárbiya beriw 
hám egin maydanların keńeytiw imkaniyatın 
qolǵa kirgizdi. Nátiyjede olardıń erkinde 
artıqsha awıl xojalıq ónimleri payda boldı. 
Sharwashılıq áste-aqırın diyqanshılıqtan bó-
linip shıǵa basladı. 
Patriarxatt
iń baslanıwı
Tariyxtıń derlik barlıq dáwir lerinde urıwlıq 
jámáátindegi tiykarǵı juwapkershilikli jumıslar 
hayallarǵa júkletilgen bolıp (balalardı tárbi-
yalaw, awqat tayarlaw, haywan terilerin taza-
law, kiyim-kenshek tayarlaw), jámáátte olardıń, 
ásirese, jası úlken hayallardıń ornı erkeklerge 
qaraǵanda anaǵurlım bálent bolǵan. 
Gúnde menen jer aydap, diyqanshılıq etiw, 
sharwashılıq, ónermentshiliktiń payda bolıwı 
menen urıwdı jeterli ónimler menen támiyinlew 
er adamlardıń qolına ótti. Hayallar úy xojalıq 
jumıslarına aylanısa basladı
. 
Endi urıwlıq shańaraǵında er adamlar 
áhmiyetli orın iyeley basladı Tuwısqanlıq 
er adamnıń atı menen belgilenetuǵın boldı 
ham patriarxat dá wiri baslandı. Shańaraq 
ata tárepten jaqın aǵayinleriniń bir neshe 
áwladlarınan qálip lesken boldı.