«Yangiyo‘l Poligraf Servise» Tashkent – 2017 A. S. Sagdullaev, V. A. Kosteckiy Áyyemgi dúnya tariyxí

Arxitektura hám kórkem óner
Kushanlar dáwirinde qurılıs hám arxi-
tektura joqarı dárejede ra-wajlandı. Dal-
varzintóbe hám Eski Termiz sıyaqlı qalalar 
qam gerbishten qurılǵan bekkem qorǵanıw 
diywalları menen qorshalǵan. Qalalardıń ózi 
bolsa ónermentshiler kóshe lerine hám turaq 
jay orınlarına ajıratılǵan edi
.
Xalshayandaǵı
kushan 
húkimdarları 
sarayı, Eski Termiz (
Qaratóbe, Fayaztóbe
) 
hám Dalvarzintóbedegi buddalıq ibadat-
xanalarınan sol dáwirdegi diywal súwretleri 
hám músinshiliktiń joqarı kórkem óner úlgileri 
tabılǵan. 

---

141
Dombırashı. 
Ayırtam 
esteliklerinen 
úlgi
Túyedegi 
shabandoz 
háykeli
Tayanısh konspekt
B.e.sh. 140–130-jıllar – yueshjilar 
basqınshılıǵı
yueshjiler 
→
kushanlar
Baktriyaǵa jaylasıwı
Dalvarzintóbe, Ayrıtam, Xalshayan
Kudzula Kadfiz
Vima Kadfiz
Kanishka
jazıwlar
zardushtiylik, buddalıq 
Kushan mámleketi 
(b.e.sh. I ásir – eram. III 
ásiri)
→
→
→
→
→
→
→
→
→
Shaxzadalar, saray maliykaları, jawın-
gerler súwreti, Budda háykeli, sonday-aq, 
sırnay shalıp atırǵan qızlar súwretlengen bel-
gili Ayritam frizi bolıp tabıladı.
Temir hám súyekke oyıp islengen súw-
retler de joqarı dárejege erisken edi. Dalvar-
zintóbede pil súyeginen jasalǵan shaxmat 
tasları tabıldı. Kushan kórkem-ónerinde jer-
gilikli dástúrler, Áyyemgi Shıǵıs hám Qadim-
gi Greciya elin kórkem óneri usılları rawajla-
nıwın dawam etken.
S
oraw hám tapsırmalar
1. Yuechjilar Baktriyaǵa qashan basıp kirdi?
2. Kanishka dáwirinde Kushan imperiyasında 
qanday ózgerisler bolǵan?
3. Qaysı patsha dáwirinde húkimdar ismi 
jazılǵan teńgeler quyıp shıǵarıla basladı?

---

142