Yangiasr avlopi

9 Sonet -  o‘n to'rt qator she’r.

---

150

Jek  London

di,  chiptalar olib qo'yilgan ekan,  shuning uchun 

Martin agar band bolmasa,  u bilan bora olmac- 

mikin,  shuni bilmoqchi ekan.

Agar band  bolmasa!  Martin  o‘z  ovozining tit- 

rayotganini zo‘rg‘a yashirdi. U quloqlariga ishon- 

masdi!  Shu  paytgacha  u  Ruf bilan  faqat  uning 

uyida uchrashgan  edi  va uni  biron yoqqa  taklif 

qilishga jur’at  eta olmagan edi!  U  qolida telefon 

go‘shagini ushlab turarkan, shu qiz uchun jonini 

fido qilishga tayyor ekanligini his qildi va xayolan 

ko‘z oldidan qahramonona obrazlar o'taboshladi, 

muhabbat  yolida jonini  fido  qilish  manzaralari 

namoyon  boldi.  U  Rufni  nihoyatda  kuchli, 

dahshatli bir tarzda,  noumidlik bilan  sevardi.  U 

Rufning o‘zi bilan, ya’ni,  Martin Iden bilan birga 

leksiyaga borishini o“ylaganda, uni shunday tel- 

ba quvonch qamrab oldiki, shu onning o‘zida Ruf 

uchun  jon  fido  qilgisi  keldi.  Bundan  yaxshiroq 

hech nima о у  lab topa olmasdi.  0 ‘zining tuyg'usi 

cheksiz  va  beg'araz  ekanini  ko'rsatishning  bir- 

dan-bir  to‘g‘ri  yoli  shu  edi.  Bu  chin  yurakdan 

sevgan har bir oshiqda tanish fidokorlik tuyg^usi 

edi, u qiz bilan telefon orqali qilingan qisqa mud- 

datli suhbat paytida, bu tuyg\i misoli o‘t ufaruv- 

chi bo'rondek Martin xayolini chulg'ab olgan edi. 

Uning yolida olish, deb oyiardi Martin, yashash 

va  chinakamiga  uni  sevish  demakdir.  Martin 

endi yigirma birga kirgan edi,  bu uning ilk mu- 

habbati edi!

Martin  titroq  qollari  bilan  go‘shakni  osib 

qoydi,  so‘ng  hozirgina  boshidan  kechirgan  ha- 

yajondan  darmonsizlanib  qoldi.  Uning  ko‘zlari 

farishtalarning  ko‘zidek  chaqnardi,  go У о  foniy

---

Martin  Iden

151

dunyo  marazlarini  yuvib,  muqaddas  va 

bolgan  kishidek  chehrasi  tamomila  boshqa  qi- 

yofaga kirdi.

-  

Xilvat  yerda  uchrashmoqchimisizlar  dey- 

man,  a?  -   ichiqoralik  bilan  pichirladi  pochcha- 

si.  -   Buning  oqibati  nima  bolishini  bilasanmi? 

To‘ppa-to‘g‘ri  politsiya  mahkamasiga  borib  tu- 

shasan, uka.

Ammo  Martin  osmondan  darhol  tusha  ol- 

masdi.  Hattoki  pochchasining jirkanch  luqma- 

lari  ham  uni yerga  tushira  olmadi.  U  g‘azab  va 

asabdan juda ham yiroqda, u hamon butun vu- 

judi  bilan  ajib  xayollar  og'ushida  edi,  shuning 

uchun u xuddi parvardigorga o'xshab pochchasi 

singari  past  maxluqlarga  faqat  achinib  qarardi. 

U  mister  Xigginbotamni  payqamadi  ham,  Mar­

tinning  ko‘zlari  undan juda yiroqdagi  narsalar- 

ni mushohada qilardi.  Keyin  u  boshqa kiyimini 

kiyish  uchun  xuddi  tush  ko'rayotgan  odamday 

xonadan  chiqdi.  U  kichkina  ko‘zgu  oldida  gals- 

tugini boglay boshlagandagina g'ashga teguvchi 

allaqanday ovoz shuuriga etib keldi. Bu Bernard 

Xigginbotamning Martin qulogida qolgan ahmo- 

qona  kulgisi  edi,  buni  Martin  go^yo  endi  eshi- 

tayotgan edi.

Morzlaming eshigi ulaming orqasidan yopilib, 

Martin  Ruf bilan  birga zinapoyadan  tushib  bo- 

rarkan, birdan sarosimaga tushib qoldi. Bu sayr 

shodiyonasi  kutilmagan  shubhalar  bilan  xira- 

lashdi. U o'zini qanday tutishni bilmasdi. Qizning 

davrasidagi  kishilar  ko'chaga  chiqqanda  ayol 

kishini  qoltiqlab  olganini  bir  emas,  bir  necha 

marta  ko'rgan  edi.  Lekin  hamma vaqt  shunday

pok

---