Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги


Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги



Download 5,24 Mb.
Pdf ko'rish
bet155/550
Sana22.02.2022
Hajmi5,24 Mb.
#94276
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   550
Bog'liq
4-MAQOLA NamDU - ПЕДАГОГИКА секцияси туплами

 Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги 
161 
muammolar hisoblanadi. Bu turdagi muammolar fizika darsida keng qaraladi. Chunki, 
har‖ bir‖ fizik‖ hodisaning‖ mazmuni‖ ma’lum‖ darajada‖ nazariy‖ va‖ amaliy‖ masalalarni‖
yechilishi orqali yechiladi.
Masalan, elektromagnit induksiya hodisasini tushuntirishda nazariya va 
amaliyotning rolini ajratib ifodalash mumkin emas. Chunki bu holda nazariy 
savollarning javobi va amaliy vazifalarning bajarilishi bir-birini‖to’ldirib,‖biri‖ikkinchisi 
orqali‖ rivojlantiriladi.‖ ‖ Muammoli‖ o’qitishni‖ samarali‖ amalga‖ oshirilishi,‖ o’qitish‖
jarayoniga‖ tegishli‖ muammoli‖ vaziyatni‖ tashkil‖ qilinishi‖ bilan‖ bog’liq.‖ Bu‖ esa‖
muammoli‖vaziyat‖har‖doim‖o’quvchining‖psihologik‖(fikrlashi,‖emotsional‖va‖boshqa)‖
holatini‖ ifodalaydi.‖ Ayrim‖ fizika‖ o’qituvchilari:‖ ‚o’qituvchi‖ tomonidan‖ taklif‖ qilingan‖
murakkab‖savolning‖o’zi‖muammoli‖vaziyatni‖yaratadi‛‖- deb tushunishadi. Biroq, har 
doim‖ ham‖ bunday‖ bo’lmaydi.‖ O’qituvchi‖ tomonidan‖ qo’yilgan‖ savol‖ muammoli‖
vaziyatni yaratishi‖ uchun,‖ uning‖ mazmuni‖ va‖ yechilishi‖ to’g’risida‖ o’quvchilarning‖
minimal‖ bilimi,‖ shu‖ bilan‖ birga‖ muammoni‖ hal‖ qilishga‖ bo’lgan‖ ularning‖ qiziqishlari,‖
katta‖ ahamiyatga‖ ega.‖ O’qitish‖ jarayonida‖ muammoli‖ vaziyatni‖ asosan‖ quyidagi‖
jarayonlar bilan amalga oshirish mumkin. 
Muammoli‖ vaziyat‖ o’qituvchining‖ maqsadli‖ uyushtirilgan‖ harakatisiz‖ ham,‖
o’quvchilarning‖ mustaqil‖ ishlashi‖ asosida‖ stixiyali‖ tarzda‖ paydo‖ bo’ladi.‖ O’quvchilar‖
o’quv‖kitobining‖matni‖yoki‖qo’shimcha‖adabiyotlarni‖o’qishi,‖internetdan‖foydalanish, 
televizordan‖ ko’rganlarini‖ tahlil‖ qilishi,‖ masala‖ yechish‖ yoki‖ mustaqil‖ eksperiment‖
o’tkazishda,‖ o’qituvchi‖ tomonidai‖ esga‖ olinmagan‖ turli‖ muammolarni‖ «ko’rishlari»‖
mumkin.‖Haqiqatda,‖bunga‖o’xshagan‖holatlar,‖maktab,‖Al‖va‖KHK larini amaliyotida 
ko’p‖ uchraydi.‖ Ular‖ muammoning‖ hal‖ qilinishini‖ o’z‖ vaqtida‖ o’qituvchilardan‖
so’rashadi,‖shu‖bilan‖birga,‖ayrim‖hollarda‖o’zlari‖taklif‖qilgan‖javoblarni‖ko’rsatishadi.‖
Bunday‖ yutuqlarni‖ tanlash‖ va‖ uni‖ yanada‖ rivojlantirish,‖ o’quvchilarga‖ bu‖ masala‖
bo’yicha‖to’g’ri‖maslahat‖berish‖kerak. 
Ko’pchilik‖hollarda,‖muammoli‖vaziyat‖o’qituvchi‖tomonidan‖maqsadli‖yaratilib,‖
hal‖ qilinishi,‖ uning‖ bevosita‖ rahbarligi‖ bilan‖ amalga‖ oshadi.‖ Buning‖ uchun,‖ o’qituvchi‖
o’tilayotgan‖ mavzuning‖ mazmuniga‖ mos‖ muammoli‖ savollar‖ tizimini‖ ma’lum‖ ketma-
ketlikda‖ tuzib‖ chiqadi.‖ Ular‖ o’qitishning‖ qaysi‖ bosqichida‖ (yangi‖ materialni‖
tushuntirish, yoki takrorlash paytida), qachon va qayerda (sinfda yoki uyda) 
bajarishlari,‖ o’quvchilarga‖ qanday‖ shaklda‖ taklif‖ qilinishlari‖ aniqlanadi.‖ Albatta,‖ bu 
savollar‖ va‖ vazifalar‖ o’tilayotgan‖ va‖ oldin‖ o’tilgan‖ materialning‖ mazmuniga,‖
o’quvchilarning‖ nazariy‖ va‖ amaliy‖ bilimlarining‖ darajasiga,‖ ularning‖ qabul‖ qilishi‖ va‖
o’zlashtirish‖qobiliyatlariga‖moslab‖tuziladi.‖ 
Muammoli o`qitishda fizik tushunchalarni shakllantirishda‖ o’qituvchi‖
muammoli vaziyatni yuzaga keltiradi, muxokama qilinayotgan masalaning mazmunini 
aniqlaydi‖ va‖ uni‖ o’zi‖ hal‖ qilib‖ beradi;‖ o’quvchilarning‖ faoliyati‖ reproduktiv‖ bo’lgani‖
bilan‖ ularning‖ bilishini‖ ma’lum‖ darajada‖ faollashtiradi;‖ ularni muammoning tuzilishi, 
hal qilish algoritmi bilan tanishishadi. Masalan, 8-sinfda‖«Spirtovka‖bilan‖isitilgan‖temir‖
gaykaning‖haroratini‖qanday‖o’lchash‖mumkin?»‖- degan muammoli‖savol‖qo’yiladi.‖Bu 
savolgacha‖o’quvchilar‖jismning‖haroratini‖kallorimetrik‖usulda‖o’lchashni‖bilishmaydi.‖
Shuning‖o’zi‖o’quvchilar‖uchun‖muammoli‖savol‖bo’lib‖hisoblanadi.‖Albatta,‖bu‖holda‖
masalani‖ hal‖ qilishni‖ o’qituvchi‖ o’zi‖ tushuntirib‖ beradi.‖ O’quvchilarning‖ faoliyati‖



Download 5,24 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   550




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish