Yangi o`zbek adabiyoti” fanidan

2.5 ФАН БУЙИЧА ТАЛАБАЛАР БИЛИМИНИ БАҲОЛАШ МЕЗОНЛАРИ
Талабалар билими 100 балли тизим бўйича баҳоланади. Бундан: 30 балл жорий назорат, 40 балл оралиқ назорат ва 30 балл якуний назорат натижаларига кўра тўпланади.
Ўқув курси якунида якуний назорат қабул қилинади.
ЖН. 1 оғзаки 10
2. оғзаки 10
3. оғзаки 10
ОН. 1. ёзма 40
ЯН 1. оғзаки 15
МТ. 1. оғзаки (реферат) 15
Жами: 100
Умумий тўпланган балл бўйича талаба блими қуйидагича баҳоналанади:
86% - 100% “5” баҳо
72% - 85% “4” баҳо
56% - 71% “3” баҳо
55% баллдан пастига “2” баҳо

3.ТАВСИЯ ЭТИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ

1. Ўзбекистон Республикасининг “Таълим тўғрисидаги Қонуни”, 1992. Баркамол авлод орзуси. Тошкент “Шарқ” нашриёти концерни. 1999, 130-бет.

2. Ўзбекистон Республикасининг “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури”, 1997 йил, 2 август. Баркамол авлод орзуси. Тошкент, “Шарқ” нашриёт-матбаа концерни, 1999 йил.
3. Каримов И. Ватан саждагоҳ каби муқаддасдир. 3-том. Тошкент. “Ўзбекистон”, 1990.
4. Каримов И. Биздан озод ва обод Ватан қолсин. 2-том. Тошкент, “Ўзбекистон”, 1990.

..

Дарсликлар
1.Миллий истиқлол ғояси: Асосий тушунча ва тамойиллар. Т. Янги аср авлоди. 2001.
2. Каримов Н, Мамажонов С, Назаров Б, Норматов У, Шарафиддинов О. ХХ аср ўзбек адабиёти тарихи. Олий ўқув юртлари учун дарслик. Т,. “Ўқитувчи” нашриёти. 1999.
3. Санжар Содлиқ. Янги ўзбек адабиёти тарихи. Дарслик. Т., “Университет”, 2005.

3.Prezentatsiya

(Elektron variantda saqlanmoqda)
4.Tarqatma materiallar, mustaqil ta`lim uchun materiallar

1. Fitrat dramalari qaysilar?

A) “Chin sevish”, “Portugaliya inqilobi”, “Yorqinoy”;
V) “Abulfayzhon”, “Hind ixtilolchilari”, “Arslon”;*
D) “Vose qo’zg’oloni”, “Maysaraning ishi”, “CXin sevish”;
E) to’g’ri javob yo’q.
2. “Podshohlik qon bilan sug’orilaturg’on og’ochdir” degan fikr qaysi asardan olingan va kim aytgan?
A) “Chin sevish”, Abdusubbuh;
V) “Abulfayzhon”, Ulfat;*
D) “Hind ixtilolchilari”, Badrinat;
E) “Abulfayzxon”, Mirvafo.
3. Fitratning Buxoro amirligidagi dehqonlarning og’ir qismati aks ettirilgan dramasi qaysi?
A) “Abulfayzxon”;
V) “Hind ixtilolchilari”;
D) “Arslon”*
E) “Chin sevish”.
4. “Abulfayzxon” asaridagi mard, to’g’riso’z, e’tiqodidan qaytmaydigan odam, xonning yuziga tik qarab haqiqatni aytadigan qahramon kim?
A) Ulfat;
V) Farhod otaliq;*
D) Rahimbiy;
E) Nodirshoh.
5. Fitratning nasriy asarlari qaysilar?
A) “Chin sevish”, “Munozara”, “Qiyomat”;
V) “Munozara”, “Hind sayyohi bayonoti”, “Qiyomat”;*
D) “Abulfayzxon”, “Munozara”, “Vose qo’zg’oloni”;
E barch jayoblar to`g`ri.
6. Hamzaning qaysi asari sinfiylik va partiyaviylik tamoyillariga moslab qayta o’zgartirilgan?
A) “Maysaraning ishi”;
V) “Boy ila xizmatchi”;*
D) “Loshmon fojiasi”;
E) “Zaharli hayot”.
7. O’zbek shoirlari orasida “vatandosh” so’zini ilk bor qo’llagan shoir kim?
A) Fitrat;
V) Cho’lpon;
D) Hamza; *
E) S.Ayniy.
8. “Qalbi butun, o’ziga xos shaxs, tug’ma epik yozuvchi, keng ko’lamdagi master, realist san’atk” degan fikr muallifi kim va kim haqida aytilgan?
A) S.Ayniy, Fitrat haqida;
V) S.Husayn, Cho’lpon haqida;
D) Oybek, A.Qodiriy haqida;*
E) O.Sharafiddinov, S.Ayniy haqida.
9. A.Qodiriyning badiiy ijoddagi dastlabki izlanishlari qaysilar?
A) “Uloqda”, “Juvonboz”, “Toshpo’lat tajang nima deydi?”;
V) “Millatimga”, “Ahvolimiz”, “Baxtsiz kuyov”;*
D) “Do’xtur Muhammadyor”, “Ahvolimiz”, “Obid ketmon”;
E) Barcha javoblar to’g’ri.
10. A.Qodiriyning hajviy asarlari qaysilar?
A) “O’tgan kunlar”, “Kalvak Maxzumning xotira daftaridan”;
V) “Obid ketmon”, “Sharvon xola nima deydi?”;
D) “Kalvak Maxzumning xotira daftaridan” “Sharvon xola nima deydi?”*
E) To’g’ri javob yo’q.
11. Qaysi adabiyotshunos “O’tkan kunlar”ni zararli asar deb baholagan?
A) S.Husayn.
V) O.Sharafiddinov (Ayn);
D) M.Sheverdin;*
E) Barcha jaavoblar to’g’ri.
12. Qaysi qahramon qismatida Qodiriyning o’z boshidan o’tgan iztiroblari aks etgan?
A) Otabek;
V) Anvar;*
D) Abduraxmon;
E) Usta Parfi.
13. Oybek A.Qodiriyning qaysi qahramonini “asardagi hamma personajlar orasidan eng jonil, eng yorqin, eng tipik figura” deb ataydi?
A) Otabek, “O’tkan kunlar”;
V) Anvar, “Mehrobdan chayon”;
D) Kumush, “O’tkan kunlar”;
E) Solih maxdum, “Mehrobdan chayon”.*
14. Qaysi asarni o’qiyotganda nafis, sho’x-shiddatkor, dilbar xalq qo’shiqlari sadolari qulog’ingiz ostida jaranglaydi?
A) “O’tkan kunlar”;
V) “Obid ketmon”;
D) “Mehrobdan chayon”;*
E) Barcha javoblar to’g’ri.
15. Cho’lponning otasi qanday taxallus bilan she’r yozgan?
A) Jur’at;
V) Rasvo;*
D) Dumbul;
E) Julqunboy.
16. Cho’lpon – Tong yulduzi taxallusini shoirga kim bergan?
A) Munavvarqori;*
V) S.Ayniy;
D) Fitrat;
E) S.Husayn.
17. “Sochilgan sochingday ochilsa siring” misrasida qanday badiiy san’atlar mavjud?
A) tashbeh, takrir;
V) mukarrar, alliteratsiya;
D) tashbeh, alliteratsiya;*
E) mubolag’a, talmeh.
18. Turkiston muxtoriyati uchun Cho’lpon yozgan madhiya qanday nomlanadi?
A) “Turkistonlik qardoshlarimga”;
V) “Ozod turk bayrami”;*
D) “Yurt qayg’usi”;
E) To’g’ri javob yo’q.
19. Cho’lponning o’tmish voqeligi aks etgan hikoyalari qaysilar?
A) “Oydin kechalarda” , “Do’xtur Muhammadyor”;
V) “Qor qo’ynida lola”, “Oydin kechalarda”;*
D) “Uloqda”, “Qiyomat”;
E) To’g’ri javob yo’q.
20. “Yorqinoy” dramasi qahramonlari kimlar?
A) Olmos botir, Abdusubbuh, Ro’lathon;
V) Akbarali, Yorqinoy, Zebi.
D) Olmos botir, Ro’lathon, Yorqinoy;*
E) Barcha javoblar to’g’ri.
21. G’afur G’ulom hikoyalari qaysilar?
A) “Uloqda”, “Mening o’g’rigina olam”, “YOdgor”;
V) “Qiyomat”, “Hasan Kayfiy”, “Fonarchi ota”;
D) “Qizaloq”, “Mening o’g’rigina bolam”, “Hasan Kayfiy”;*
E) To’g’ri javob yo’q.
22. “Yodgor” qissasining qahramonlari kimlar?
A) Jo’ra, Afandi, Roqiya buvi;
V) Saodat, Jo’ra, Mehri;*
D) Zebi, Yodgor, Sulton;
E) Barcha javoblar to’g’ri.
23. G’.G’ulom she’rlari sanalgan qatorni belgilang.
A) “Sen etim emassan”, “Alisher”, “Vaqt”;*
V) “Na’matak”, “SHaraf qo’lyozmasi”, “Bahorni sog’indim”;
D) “Bahor ohanglari”, “Yigit”, “Xazon”.
E) To’g’ri javob yo’q.
24. Oybek ruhiy olami va adabiy intilishlariga ko’ra qaysi adiblarga yaqin edi?
A) Cho’lpon va Fitratga;
V) Cho’lpon va A.Qodiriyga;*
D) S.Ayniy va Hamzaga;
E) G’.G’ulom va A.Qodiriyga.
25. Oybekning she’riy to’plamlari qaysilar?
A) “Shu’lalar qo’ynida”, “Uyg’onish”, “Tuyg’ular”;
V) “Soz”, “Na’matak”, “Nur qidirib”;
D) “Tuyg’ular”, “Ko’ngil naylari”, “Mash’ala”;*
E) Barcha javoblar to’g’ri.
26. G`.G`ulomning dastlabki she`riy to`plami qachon va qanday nomda chop etilgan?
A.* 1931 yil, “Dinamo” B. 1932 yil, “Tirik qo`shiqlar” S. 1930 yil, “Netay”
27. G`.G`ulomning XX asrning 30-yillarida yaratgan qissalari qatorini toping.
A. “Netay”, “YOdgor” B. “Tirilgan murda”, “SHum bola” S. *A va B
28. G`.G`ulom qaysi asari uchun Davlat mukofotiga sazovor bo`ladi?
A. “Oltin medal’”; B. *“SHarqdan kelayotirman” S. “Kuzatish”
29. SHoirning urush yillarida yozilgan she`rlarini toping.
A. “Sen etim emassan”, “Oltin medal’”
B. “Kuzatish”, “Vaqt”, “Sog`inish” S.* A va B
30. G`.G`ulomning yuqorida nafaqat urush davri va nafaqat o`zbek she`riyati, balki insoniyat badiiy tafakkurining eng yuksak cho`qqilarida turishga arzigulik, o`zida eng pokiza insoniy hislarni badiiy mukammal tarzda mujassam etgan noyob badiiy asari qaysi qatorda?
A. Turksib yo`llarida” B.* “Sog`inish” S. “Biz engamiz”
31. M.SHayxzodaning XX asr balosi - fashizmni yo`q qilish, hayotni, tiriklikni, or-nomusini saqlash, xalqni ruhan engilmaslikka undash g`oyalariga asoslangan to`plamlari?
A.* “Kurash nechun”, “Jang va qo`shiq” B. “Kapitan Gastello”, “O`rtoq mulk”
S. A va B
32. M.SHayxzoda “Jaloliddin Manguberdi” dramasini qachon yozdi?
A. 1939 yil B. *1944 yil S. 1940 yil
33. SHayxzodaning farovon hayot va bunyodkorlik zavqini tarannum etuvchi she`rlaridan iborat she`riy to`plamlari qatori?
A. *“O`n besh gulning daftari”, “Olqishlarim”, “SHu`la”
B. “SHu`la”, “Oqsoqol”, “Jenya” S. A va B
34. 1958 yilda M.SHayxzoda qaysi mashhur dostonini yozadi?
A. “Mirzo Ulug`bek” B. *“Toshkentnoma” S. “CHiroq”
35. “Mirzo Ulug`bek” tragediyasidan olingan parcha qaysi obrazga tegishli?
Koinotning chamaniga ochgan yo`limiz,
Yo`lchilarmiz qolmas, biling, aziz muallim!
O`rta ... yulduz soni jadvalingizda,
Qoningizdan o`sib chiqar shodlik gullari.
A. Mirzo Ulug`bek B. Qori Miskin S. *Ali Qushchi
36. YOshligidanoq iste`dodli, “tug`ma shoir” sifatida tanilgan shoir?
A.* Usmon Nosir B. Ozod SHarafiddinov S. To`ra Sulaymon
37. U.Nosir dramalarini ko`rsating.
A. “Zafar”, “Atlas” B. “So`nggi kun”, “Dushman” S. *A va B
38. U.Nosir tarjimalari qatorini ko`rsating.
A. V.I.Kirshonning “Ulug` kun” dramasi
B. A.S.Pushkinning “Boqchasaroy fontani” dostoni S. *A va B
D. To`g`ri javob yo`q.
39. U.Nosir ijodining etakchi mazmuni...
A. Fashizm ustidan g`alaba qozonish
B.* SHe`riyat va hayot oshiqligi
S. A va B
40. “O`zbekning Lermontovi”, “SHarqda Pushkin paydo bo`ldi”- deya kimga ta`rif berilgan?
A. Muhammad YUsuf B. Said Ahmad S. *Usmon Nosir
41. U.Nosirning insoniy xarakterini va ijodiy taqdirini o`zida mujassam etgan she`ri qaysi qatorda?
A. “YAna she`rimga” B. *“YUrak” S. To`g`ri javob yo`q.
42. U.Nosirning sevgi-muhabbat mavzui mutlaqo yangi nuqtai nazardan turib yoritilgan, talqin etilgan olmos asari....
A. “Nil va Rim” B. “YUrak” S. *“Monolog”
43. Asqad Muxtorning ilk she`riy asarlari?
A.* “Tilak”, “Tong edi” B. “Totli damlar”, “Kumush tola” S. A va B

44. A.Muxtor romanlari qatori...

A. “Opa- singillar”, “Tug`ilish”, “Kumush tola” B. “CHinor”, “Amu”, “Davr mening taqdirimda” S*. A va B
45. YOzuvchining bolalarga bag`ishlangan hikoyalari to`plami...
A. *“CHin yurakdan” B*. “Dunyo bolalari”, “Opa- singillar”
S. To`g`ri javob yo`q.
46. “CHinor” romanida qaysi davr voqealari hikoya qilinadi?
A. XIX asrning 60 yillari B. *XX asrning 20-30- yillari S.XIX asr oxirlari
47. Birinchi uzbek roman-dilogiyasi kaysi va u kimning kalamiga mansub?
A. A.Kodiriy «Utkan kunlar»
B.* CHulpon «Kecha va kunduz»
S. S.Ayniy «Kullar»
48. «Utkan kunlar» romani darajasidagi asar deya baxolangan
roman kaysi?
A.* «Kecha va kunduz»
B. «Mexrobdan chayon»
S. «Obid ketmon»
49. CHulpon kaysi jaxon adiblari asarlaridan tarjimalar kildi?
A. SHekspir, Pushkin, Mayakovskiy
B.* SHekspir, Blok, Gor’kiy, Txakur
S. J.Vern, Lermontov, Mopassan
50. erta tong shamoli sochlarin yoyib
YOnimdan utganda surab kuraman
Mazkur misralar CHulponning kaysi she`ridan olingan va unda kanday badiiy san`at kullanilgan?
A. «Xalk» tashbex
B. «Binafsha», tashxis
S.* «Guzal», tashxis
51. «Binafsha» she`ridagi binafsha timsoli kanday ma`no tashiydi?
A. Uz ma`nosida
B. *Kuchma ma`noda, metafora
52. CHulpon she`rlari berilgan katorni kursating
A. «Buzilgan ulkaga», «Kecha va kunduz», «Novvoy kiz»
B. *«Guzal», «Xalk», «Binafsha»
S. «Xalk», «Oydin kechalarda», «Novvoy kiz»
53. Olovdek lovillab dil yonur
Baxtliman janglarga yarasam.
Mazkur misralar kimning kalamiga mansub va she`r kanday nomlanadi?
A. CHulpon «Xalk» B. *U.Nosir «Nasimaga deganim» S. U.Nosir, «YUrak»
54. Favkulodda kuchli xotira egasi bo`lgan va Pushkinning «Boqcharoy fontani»dostoni tarjimasini yod aytgan shoir kim?
A. CHulpon B. Oybek S. *U.Nosir
55. U.Nosir she`rlari berilgan katorni toping
A. «Guzal», «YUrak». «Xalk»
B.* «YUrak», «YAna she`rimga», «Nasimaga deganim»
S. «Novvoy kiz» «YUrak». «Xalk»
56. Butun umrim sening buyningda
Saxarda kon tupursam mayli
Men Majnunman, she`rim sen Layli.
Mazkur misralar kaysi shoir kalamiga mansub, nomi, kanday she`riy shaklda yozilgan va kaysi badiiy san`at kullangan?
A. CHo`lpon, «Guzal», barmok vaznida, talmeh
B. Oybek «Na`matak», g`azal, tashbeh
S.* Usmon Nosir, sonet, «YAna she`rimga», talmeh
57. U.Nosirning kaysi she`rida samimiy inson kalbining xakikiy tuygulari mahorat bilan tasvir etilgan?
A. «YAna she`rimga» B. «Nasimaga deganim»S. *«YUrak»
59. «Kuzimga oyni berkitding» misralari U.Nosirning kaysi she`ridan olingan va misraning ma`nosi ...
A.* «YUrak», guzallikni kuzimga joylading B. «YAna she`rimga», guzallikni kalbimga joylading
S. Barchasi tugri.
60. Kurashlarga tashna, janglarga tayyor, ulimdan xam kaytmaydigan insonning otash kalbi tugyonlari U.Nosirning kaysi she`rida aks etgan?
A. «Guzal» B «Xalk»S.* «Nasimaga deganim»