Yangi davrda Germaniyada arxiv­lar­ning shakllanishi

Angliyada birinchi jaxon urushigacha arxiv ishi tarixi
Boshqa Yevropa mamlakatlariga qaraganda Angliyada arxiv hujjatlarini yig‘ilishi yaxshi shart-sharoitlarda yuz bergan. Qirollik devonxonasi va boshqa muassasalarda hujjatlarning to‘planib borishi natijasida Angliya hukumati o‘z vaqtida ularni joylashtirish choralarini ko‘rgan. Vaqt o‘tishi bilan hujjatlar o‘z siyosiy qiymatini va amaliy ahamiyatini yo‘qatgandan so‘ng hukumat ularga e'tibor qaratmagan. Bunday saqlovxonalar o‘rta asrlarda bir nechtani tashkil etgan. Shundan arxivlardan bittasi Vestminster saroyida tashkil etilgan Tauer va Kapella minoralaridagi qirollik arxivi edi. Kapella arxivi 14 asr oxirlarida tashkil etilgan bo‘lib, unda ilgarigi departament va o‘rta asrlar sud va o‘z-o‘zini boshqarish organlari hujjatlari yig‘ilgan.
1578 yilda tashkil etilgan «Davlat hujjatlari » arxivida qirol Tyudor va uning yaqinlari, tashqi siyosatga va mustamlaka siyomatiga oid hujjalar mavjud bo‘lib, o‘z ahamiyatini yo‘qotmagan.
18 asrda parlamentning deputatlari so‘rovlariga binoan Angliya poytaxtida arxivlarni o‘rganib chiqish bo‘yicha komissiya tuzilgan. Ammo bu ishlar natijasida aniqlangan arxivlarning kamchiligi bartaraf etilmagan. 1800 yilda parlament tomonidan arxivlarni boshqarishda yangi komitet tuzilib, u 1830 yilgacha faoliyat olib borgan. Ammo komitet arxivlvrni rivojlantirishda chora tadbirlar olib bormagan. 1836 yilda milliy tarixga qiziqishlar siyosiy tus olib, yangi arxiv komitetit tuzilgan. Komitet xukumat oldiga Angliyada Markaziy Davlat arxivi tashkil etilishi lozim degan talabni qo‘ygan. Nihoyat 1838 yilda Davlat arxivini (Public record office)tashkil etish haqida qonun qabul qilinib, unda hukumat muassasalarining eski va yangi hujjatlarini saqlar edi. Qirollik hujjatlarin saqlashda mulozimlar boshlig‘i ma'sul bo‘lgan. Arxivlarni boshqarish esa parlament tomonidan saylangan deputat ma'sul bo‘lgan.Bu lavozimga birinchi bo‘lib tarixchi va arxeolog F.Polgreyf saylangan. Davlat arxivi boshqaruv tizimi hyech qaysi vazirlikka bo‘ysunmasdan, ular bilan teng holda faoliyat olib borib, to‘g‘ridan to‘g‘ri parlamentga hisob bergan. Ammo Angliyda umumiy arxiv boshqarmasi va mahalliy davlat arxivlari tashkil etilmagan edi. 1850 yilda Londonda davlat arxivi binosi qurilgan. Binoni yong‘indan havfsiz qilib qurishga harakat qilingan. Arxiv kamera xonalardan iborat bo‘lib, ular orasi tosh devorlar bilan ajratilgan. Arxiv qoshida juda qulay o‘quv zali bo‘lgan. 1860 yil boshlarida davlat arxivlarida idoralar hujjatlarin yig‘ish ishlari yakunlangan. O‘rta asrlardagi idoralar, sud muassasalari hujjatlari to‘liq arxiv tasarrufiga o‘tdi. Faoliyat yuritayotgan idoralar hujatlari ish foliyati jarayonida zarur bo‘lgani tufayli ularning o‘zlarida qoldirildi.