Янги даврда ғазал жанрининг тарақҚиёт тамойиллари

 
26 
Yarashgaydir, ajab, senga ajab nozu tamannolar,
Keturman, deb shitob etding, shitobing ichra men borman. 
Yor oshiq holi bilan qiziqmaydi: oshiqning hajrdan yuzidagi ―chashmi selobi‖ 
- ko‗z yoshi ma‘shuqa uchun sharob, huzurga aylanadi. Ammo bu sharob, azob-
uqubatlar ichida ―lirik qahramon‖ning ichki dunyosi, qalbi, orzu-armonlari 
mujassam. Uning barcha azoblari haqiqat, muhabbati esa bugungi kunda sarobga 
aylangan. Ishq-muhabbat dilda makon topadi, uy quradi, lekin uni asramaslik 
kulbaning, demakki, qalbning ham vayron bo‗lishiga olib keladi: 
Yuzing hajri bilan oqqan labolab chashm selobin – 
Ichurman, deb sharob etding, sharobing ichra men borman. 
 Umid uzgil, deding, oshiq, muhabbat rishtasin uzgum, 
 Uzurman, deb azob etding, azobing ichra men borman.
Qayon qoldi o‘shal so‘zkim, muhabbat ko‘shkini, ey yor, 
 Tuzurman, deb sarob etding, sarobing ichra men borman. 
 Dilimda qolgan ushbu har namanzil kulbai ishqni,
Buzurman, deb xarob etding, xarobing ichra men borman. 
Muhabbatga oshno qalb o‗zi uchun yashamaydi, o‗zligidan kechadi. Bu inson 
butun qalbi bilan yashaydi, borlig‗i ham, umidi ham ishqdan iborat bo‗ladi. 
Albatta, bu kishi qalbini badbin o‗y-xayollardan tozalaydi, undan shubha-
gumonlarni o‗chirib tashlab, qalbning yuksalishiga olib keladi. Valijon Qodirov 
―Hozirgi zamon o‗zbek g‗azallari poetikasining ayrim xususiyatlari" nomli
nomzodlik dissertatsiyasida A.Oripov g‗azallari muvaffaqiyati sababini‖... 
shoirning g‗azalga xos bo‗lgan poetik leksikani yaxshi o‗zlashtirganligi va his eta 
olishi"da ko‗radi. Shoirning ―Noma‖ deb nomlangan g‗azalidagi bayt V.Qodirov 
tomonidan shunday sharhlangan: 
Bag‘ritoshsan, xasta aylab, ham yiroq ketding nechun,
Tibda derlar: gohi dardga tosh davo, bir kelmading, —
misrasidan ma‘shuqa oshiq uchun bag‗ritoshlik xislati bilan ham suyukli, ardoqli 
ekani ma‘lum bo‗ladi. ―Bag‗ritoshsan‖ so‗zi ma‘shuqani sifatlovchi so‗z bo‗lishi 
bilan birga maqta‘dan oldingi baytlarda murojaat qilinuvchi personaj vazifasini 

---